KIBRIS TÜRK SOSYAL SİGORTALAR YASASI

(12/1979, 9/1981, 43/1982, 26/1985, 36/1988, 14/1990, 20/1991,

45/1998, 22/2001,32/2002,9/2003,18/2003, 56/2003, 12/2005, 8/2006, 62/2006, 29/2007 16/2008; 42/2008, 79/2009; 2/2010 ve 2/2012 sayılı Yasalar ile değiştirilmiş ve birleştirilmiş şekliyle)

Kıbrıs Türk Federe Devleti Kurucu Meclisi aşağıdaki Yasayı yapar:

GENEL KURALLAR

2,26/1985

2,9/1981

“Asgari Ücret”  Asgari Ücretler Yasası uyarınca, normal düz bir işçi için saptanan asgari ücreti anlatır.

“Bakanlar Kurulu”, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Bakanlar Kurulunu anlatır.

“Bakanlık”, bu Yasayı uygulamakla  görevlendirilen  Bakanlığı ve bu Bakanlığın bu Yasayı uygulamakla ilgili kuruluşlarını anlatır.

“Fon”, Sosyal Sigortalar Fonunu anlatır.

“Meclis”, Sosyal Sigortalar İdare Meclisini anlatır.

“Kıbrıs Cumhuriyeti”, 1960 Tesis anlaşmaları ve Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasası uyarınca  kurulmuş Kıbrıs  Cumhuriyetini ve  idaresini anlatır.

“Lira” Türk Lirasını anlatır.

3,9/1981

İşveren adına hareket eden ve işin ve işyerinin yönetiminde işveren  yetkilerini haiz surette görev alan kimselere “işveren vekili” denir.

Bu.Yasada geçen “işveren” deyimi “işveren vekilini” de kapsar ve “işverenin malî olmayan yükümlerinden dolayı işveren vekili de sorumludur.

Bir işte veya bir işin bölüm veya eklentilerinde  işverenden iş alan  ve kendi adına sigortalı çalıştıran üçüncü kişiye “aracı” denir.

Sigortalılar  üçüncü  bir kişinin  aracılığı ile işe girmiş ve  bununla sözleşme yapmış olsalar dahi, bu Yasanın işverene yüklediği mükellefiyetlerden dolayı, aracı olan üçüncü kişi ile birlikte asıl işveren de sorumludur.

İşin niteliği ve yürütümü bakımından işyerine bağlı bulunan  yerlerle dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden veya meslek eğitimi yerleri, avlu ve büro gibi diğer eklentiler ve araçlar da “işyeri”nden sayılır.

4. maddenin (1). fıkrasında belirtilen sigortalıların “işyeri”, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti sınırları içinde veya bu sınırlar dışında görevlendirildikleri her yerdir.

5,9/1981

3,26/1985

2/2012

1 Haziran 1977 tarihinden önce veya sonra kendi nam ve hesabına bağımsız veya işveren olarak, bu Yasanın 4’üncü maddesinin (3)’üncü veya (4)’üncü fıkraları kapsamında sigortalı olmasını gerektiren bir işte çalışmakta olduğu halde, bu durumu müfettiş raporları ile daha önceden saptanmamış veya gerekli tescil işlemlerini yaptırmamış veya bu Yasa uyarınca aleyhine yasal kovuşturma işlemi yapılmamış 50 ve daha yukarı yaştaki kişiler sigortalı olmak için başvurdukları takdirde, daha önce sigortalı olup olmadıklarına ve bu madde kurallarına bakılmaksızın, başvurdukları tarihten en çok 3 yıl geriye dönük sigortalı olabilirler.

Hizmet akitlerine veya toplu sözleşmelere, sosyal sigorta yardım ve yükümlülüklerini azaltmak veya başkasına devretmek yolunda kurallar konulamaz.

Bu Yasa kapsamına giren sigortalılar; ayrıca kendi yasa veya kurallarına göre işleyen ve bu Yasada belirtilen veya belirtilmeyen yardım veya benzeri hak ve yükümlülükler sağlayan diğer kamu veya kamusal nitelikte kurum, kuruluş ve statülere  de tabidirler. Bu kurum, kuruluş ve statülerle ilişkileri, kendilerine özgü yasa veya kurallara göre yürütülür. Bu Yasa kapsamına alınmış olmak, anılan kurum, kuruluş ve statü uygulamaları dışında kalmaya veya bırakılmaya hak vermez.”

Kendilerine, Bakanlıkça bildirgenin alındığını  gösteren bir belge verilir.

Bildirgenin Bakanlığa verilmemesi veya geç verilmesi bu Yasada belirtilen hak ve yükümleri kaldırmaz.

Sigortalı çalıştırılan bir işin veya işyerinin başka bir işverene devrolunması veya intikal etmesi halinde de, yeni işveren bildirge vermekle yükümlüdür.  Bu işlerde çalışan sigortalıların sigorta  hak ve yükümlülükleri devam eder.

6, 9/1981

Sigortalı çalıştırılmaya başlandığı Bakanlığa bildirilmiş veya bu husus Bakanlıkça saptanmış olmakla beraber, yeniden işe alınan sigortalılardan, süresi içinde Bakanlığa bildirilmeyenler için de, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde gerekli sigorta yardımları Bakanlıkça sağlanır.

Ancak, yukarıdaki paragraflarda  belirtilen sigorta olayları için Bakanlıkça yapılan ve ileride yapılması gerekli  bulunan her türlü masrafların tutarı ile, gelir bağlanırsa bu gelirlerin 23. maddede sözü geçen tarifeye göre hesap edilecek sermaye değerleri tutarı, 28. maddede yazılı sorumluluk halleri aranmaksızın, işverene ayrıca ödettirilir.

Ancak,  bildirimin yapıldığı  tarihten önceki iş kazası veya meslek hastalığı için bildirimin yapıldığı tarihten itibaren  34. maddedeki sağlık yardımları ile 38. madde kuralları şartlarına tabi olarak geçici iş göremezlik ödeneklerinden faydalanırlar.

7,9/1981

2/2012

Ayrıca Fondan;

1 Şubat 2012 tarihinden önce; İşsizlik sigortasından işsizlik ödeneği alınan tüm süreler, hastalık sigortasından, analık sigortasından ve iş kazaları ile meslek hastalığı sigortalarından geçici işgöremezlik ödeneği alınan tüm süreler uzun vadeli sigorta kolları bakımından prim günü olarak aynen kabul edilir.

Ancak yukarıda belirtilen sigortalılardan, işsizlik sigortasından işsizlik ödeneği alınan süreleri ile hastalık sigortasından geçici işgöremezlik ödeneği alınan süreleri bin seksener günden fazla olan sigortalılar için, 1 Şubat 2012 tarihinden sonra ortaya çıkacak işsizlik ödeneği ve hastalık, geçici işgöremezlik ödeneği süreleri uzun vadeli sigorta kolları bakımından dikkate alınmaz.

İŞ KAZALARIYLE MESLEK HASTALIKLARI SİGORTASI

4,26/1985

Sigortalının herhangi bir şekilde yaralanmasına neden olacak her türlü olay, türüne, yerine ve zamanına bakılmaksızın, bu Yasa amaçları açısından iş kazası sayılır.

şeklinde olur.

Bu sağlık yardımları sigortalının sağlığını koruma, çalışma gücünü yeniden kazandırma ve kendi ihtiyaçlarını görme yeteneğini artırma amacını  güder.

9,9/1981

Bu yardımlar, iş kazasının olduğu veya meslek hastalığına tutulan sigortalının sağlık kuruluşunca tedaviye alındığı tarihten başlar.

İş kazası veya meslek hastalığı sonucu sürekli iş göremezlik  geliri almakta olan veya bu geliri sermayeye çevrilerek kendilerine ödenmiş bulunanlardan, aynı iş kazası veya meslek hastalığı dolayısıyla yeniden tedavi edilmeleri  Bakanlığın uygun göreceği yetkili sağlık kuruluşlarının sağlık kurulu raporu ile gerekli gösterilenler de sağlık yardımlarından yararlandırılırlar.

5,26/1985

Yukarıda belirtilen yükümlerin yerine getirilmesindeki ihmal veya gecikmeden dolayı, sigortalının tedavi süresinin uzamasına, malûl kalmasına veya malûllük derecesinin artmasına sebep olan  işveren, gerek Bakanlığın gerekse sigortalının bu yüzden uğrayacağı her türlü zararı ödemekle yükümlüdür.

10,9/1981

Ancak hekimin bildirdiği tedbir ve tavsiyelere elde olmayan nedenlerle uyulmadığı hekim raporunda belirtildiği takdirde geçici iş göremezlik ödeneği veya sürekli iş göremezlik geliri kesilmez.

Bakanlığın yazılı bildirisine rağmen,  teklif edilen tedaviyi kabul etmeyen sigortalıya, tedavi için Bakanlığa başvuracağı  tarihe kadar sağlık yardımı yapılmayacağı gibi  geçici iş göremezlik  ödeneği veya sürekli iş göremezlik geliri de verilmez.

2, 20/1991

Sürekli ve tam iş göremezlikte sigortalıya yıllık kazancının % 70’ine eşit bir gelir bağlanır.

Sürekli kısmî iş göremezlikte sigortalıya  bağlanacak gelir, tam iş göremezlik geliri olarak hesaplanacak miktarın iş göremezlik derecesi oranındaki tutarıdır.

Sürekli kısmî veya sürekli tam iş göremez durumundaki sigortalı, başka birinin sürekli bakımına muhtaç ise, bu gelir % 50 artırılır.

3, 20/1991

Ancak iş kazası sonucu saptanan sürekli kısmi iş göremezlik derecesinin  %25’den az olması ve bunun üç yıl içinde değişmesinin Bakanlıkça mümkün görülmemesi hallerinde, sigortalının isteği üzerine bu gelirler sermayeye çevrilerek ödenir. Sermaye tutarı Dairece hazırlanıp Bakanlıkça onaylanacak tarifeye göre hesaplanır.

Kesilme nedenlerinin ortadan kalkması halinde, yukarıdaki (1)’inci fıkranın (c) bendine göre aylığı yeniden ödenmeye devam edilir.

Ancak  evliliğin ölüm nedeniyle son bulması halinde, eşinden de gelir almaya hak kazanan kişiye, sadece bu gelirlerden fazla olanı ödenir.

(b)   Dulluk geliri alan iki dulun evlenmesi halinde geliri düşük olanın geliri kesilirken yüksek olan gelir verilmeye devam edilir.

(c)    Evliliğin ölüm haricinde son bulması halinde taraflara ilk eşlerinden elde ettikleri gelir hakları iade edilir.

(d)   Evliliğin taraflardan birinin ölümü ile son bulması halinde sonraki eşten de gelir almaya hak kazanan eşe gelirlerden fazla olanı ödenir.

Gerek sigortalının başvurması üzerine, gerek Bakanlıkça uygun görülecek yetkili sağlık kuruluşlarında yaptırılan kontrol muayenesi sonunda sağlık kurulu raporuna göre sürekli iş göremezlik durumunda değişiklik olduğu tespit edilirse, sigortalının sürekli iş görmezlik geliri, rapor tarihinden sonraki ay başından başlanarak artırılır, eksiltilir veya kesilir.

Geliri sermayeye çevrilmiş sigortalılardan  sürekli iş göremezliği azalanlar için bu  değişme istenemez.  Ancak,  sürekli iş göremezliği artanlar bu değişmeden yararlanırlar.

Kabul edilir bir özrü olmadığı halde kontrol muayenesini Bakanlığın yazılı bildirisinde belirtilen tarihten sonraki ay başına kadar yaptırmayan sigortalının sürekli iş göremezlik  geliri, kontrol  muayenesi için belirtilen tarihten sonraki ay başından başlayarak kesilir.

Şu kadar ki, kontrol muayenesini Bakanlığın yazılı bildirisinde belirtilen tarihten başlayarak üç ay içinde yaptıran ve sürekli iş göremezlik halinin devam ettiği tespit edilen sigortalının yeni sürekli iş göremezlik derecesine göre hesaplanacak geliri ödemenin kesildiği tarihten başlanarak verilir.

Kontrol muayenesini Bakanlığın yazılı bildirisinde belirtilen tarihten üç ay geçtikten sonra yaptıran ve sürekli iş göremezlik halinin devam ettiği tespit edilen sigortalının yeni sürekli iş göremezlik derecesine göre hesaplanacak geliri, rapor tarihinden sonraki ay başından başlanarak ödenir.

İş kazası veya meslek hastalığı, üçüncü bir kişinin kasıt veya kusuru yüzünden olmuşsa, Bakanlıkça bütün sigorta yardımları yapılmakla beraber zarara sebep olan üçüncü kişilere ve şayet kusuru varsa bunları çalıştıranlara rücu edilir.

İşverenin kastı veya  ihmali veya iş sağlığı ve  güvenliği ile ilgili mevzuata aykırı hareketi veya suç sayılan bir eylemi nedeniyle sürekli   veya geçici iş göremezliğe uğrayan sigortalı bu Yasada kendisine  sağlanan  masraflara ilâveten işveren hakkında herhangi bir tazminat davası açma hakkına sahiptir.

4, 20/1991

İşverenin kasten veya ağır ihmali neticesi iş kazasının bu madde  gereğince Bakanlığa zamanında bildirilmemesinden veya haber verme kâğıdında yazılı bilginin eksik veya yanlış olmasından doğan ve ileride doğacak olan Bakanlık zararlarından işveren sorumludur

Bakanlıkça kabul edilir zorunlu nedenlere (force majeure) dayanmaksızın birinci paragrafta yazılı süre içinde Bakanlığa bildirilmeyen iş kazası dolayısıyla, bildirme tarihine kadar sigortalının geçici iş görmezlik ödenekleri ile diğer masrafları işveren tarafından karşılanır ve bu harcamalar Bakanlıkça, işverene ödenmez. Ancak Bakanlıkça kabul edilir zorunlu nedenlere (force majeure) dayanmaksızın birinci paragrafta yazılı süre içinde Bakanlığa bildirilmeyen iş kazası dolayısıyla, bildirme tarihine kadar sigortalının geçici iş göremezlik ödenekleri ile diğer masrafları işveren tarafından karşılanması gerektiği halde karşılanamazsa, bu harcamalar, Bakanlıkça sigortalıya ödenir ve daha sonra Bakanlık tarafından  yapılan bu iş kazası masraflarının tümü işin işverene rücu edilir.

12,9/1981

Bu yükümü yerine getirmeyen veya haber verme kâğıdında belirtilen bilgiyi kasten eksik veya yanlış bildiren işveren hakkında 28. maddenin ikinci ve üçüncü paragraflarındaki kurallar uygulanır.

İlgililer hakkında genel hükümlere göre ayrıca kovuşturma yapılır.

13,9/1981

İlgililer, bağlanan geliri bildiren yazıyı aldıkları günden başlamak üzere bir yıl içinde yetkili mahkemeye başvurarak Bakanlık kararına itirazda bulunabilirler.

Bu itiraz, kararın uygulanmasını geciktirmez.

İlgililer tarafından itiraz edilmemesi veya itirazın reddi hakkındaki mahkeme kararının  kesinleşmesiyle, Bakanlığın  kararı kesinleşmiş olur.

Bu kesinleşme 26. madde gereğince gelirde değişiklik yapılmasına engel olmaz.

Bölüm III

HASTALIK SİGORTASI

2,36/1988

Bu fıkra kuralları  sigortalının geçindirmekle yükümlü olduğu eşi ve çocukları ve ayrıca bu Yasaya  göre sürekli iş göremezlik geliri, malûllük, yaşlılık  dul ve yetim aylığı almakta olanlar hakkında da  uygulanır.

kendileri tarafından ödenmesi suretiyle karşılanması,

hallerini kapsar.

Çocuk düşürme ve zorunlu  çocuk aldırma bu Yasanın uygulanmasında, hastalık hali sayılır.

Bu madde gereğince yapılacak sağlık yardımları, sigortalının sağlığını koruma, çalışma gücünü yeniden kazandırma ve kendi ihtiyaçlarını görme kabiliyetini artırma amacını güder.

Ancak, bu yardımlar sigortalının Bakanlıkça tedavi altına alındığı tarihten başlayarak altı ayı geçemez.

Şu kadar ki, tedaviye devam edilirse malullük halinin önlenebileceği veya önemli oranda azaltılabileceği Bakanlığın uygun göreceği yetkili sağlık kuruluşunun sağlık kurulu raporları ile anlaşılırsa, bu süre 18 aya kadar uzatılır.

Bakanlık, sigortalının iyileşmesine yarayacak, yahut iş göremezliğini az çok gidermesi için gerekli görülecek protez araç ve gereçlerini, yukarıda yazılı sağlık yardımları süreleri ile bağlı olmaksızın sağlamak, onarmak ve tespit edilen süre ve şartlarla yenilemekle yükümlüdür.

7,26/1985

8,26/1985

9,26/1985

Ancak, hastalık halinde  geçici iş göremezlik ödeneği verilebilmesi için, Bakanlıkça tayin ve tespit  olunan hekim veya sağlık kurullarından dinlenme raporu alınmış olması şarttır.

15,9/1981

Ancak, hekimin bildirdiği tedbir ve tavsiyelere elde olmayan nedenlerle uyulmadığı hekim  raporunda  belirtildiği takdirde  geçici iş göremezlik ödeneği  kesilmez.

Tedavinin sona erdiğine ve çalışabilir durumda olduğuna dair Bakanlıkça uygun görülen sağlık kuruluşlarından veya hekimlerden belge almaksızın eski işverenin işinde alıştırılan sigortalının aynı hastalığı sebebiyle yapılması gerekecek  tedavi masrafları işverenden, başka işte çalışan sigortalının aynı hastalığı sebebiyle  yapılan tedavi masrafları ise kendinden alınır. Bu  süreler için geçici iş göremezlik ödeneği verilmez, verilmiş olanlar da sigortalıdan  geri alınır.

16,9/1981

Ancak, bunlardan eş ve çocukların ayakta yapılan tedavilerinde verilen ilaç bedellerinin %20’sini sigortalı öder.

10,26/1985

Bölüm IV

ANALIK SİGORTASI

Bu yardım, gebenin evvelce  seçtiği ebe veya Bakanlıkça  tayin ve tespit edilen ebelerden biri tarafından evde veya  sağlık tesislerinde yapılır.Gerekirse doğum sırasında yetkili bir uzman hekim bulundurulabileceği gibi, hekim veya ebenin lüzum göstereceği hallerde, doğum, sigortalı kadın veya sigortalı erkeğin sigortalı  olmayan karısı bir sağlık müessesesine yatırılmak suretiyle yaptırılır.

Bakanlıkça uygun görülen sağlık kurum ve kuruluşlarında doğum yapan sigortalı kadınla sigortalı erkeğin sigortalı olmayan karısının,doğan çocukları için sağlık tesisinde kaldıkları müddetçe yapılmasına lüzum görülen sağlık yardımlarına ait masraflar kendilerinden istenmez.

Ancak:

17,9/1981

2/2012

Ayrıca sigortalı kadının isteği ve doktorun onayı ile doğuma iki hafta kalıncaya kadar çalışılması halinde, doğum öncesi istirahat edilmeyip de çalışılan bu süreler, doğum sonrası istirahat süresine eklenir. Bu süreler için de sigortalı kadına geçici işgöremezlik ödeneği verilir.

kalma

Ancak hekimin veya ebenin bildirdiği tedbir ve tavsiyelere elde olmayan nedenlerle uyulmadığı mütehassıs hekim raporunda belirtildiği takdirde geçici iş göremezlik ödeneği kesilmez.

18,9/1981

Bölüm V

MALÛLLUK SİGORTASI

Şu kadar ki , sigortalı olarak ilk defa çalışmaya  başladığı tarihte malûl sayılmayı gerektirecek derecede hastalığı  veya arızası bulunduğu , önceden veya sonradan, yeterli  belgelerle yukarıda  belirtilen şekilde tespit edilen sigortalı bu hastalığı veya arızası sebebiyle Malullük Sigortası yardımlarından yararlanamaz.

Ancak, bu gibi sigortalılara Malûllük Sigortasından evvelce ödenmiş bulunan aylıklar geri alınmaz.

11,26/1985

2/2012

12,26/1985

2/2012

Ancak bağlanacak malullük aylığının hesaplanmasına esas tutulacak aylık bağlama oranının saptanmasında:

(A)      En az beş bin dört yüz gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olanlara dokuz bin prim günü üzerinden, prim gün sayısı dokuz bin günden fazla olanlara ödemiş oldukları prim günü üzerinden;

(B)       En az beş bin dört yüz günlük prim ödeme koşulunu yerine getirememiş fakat en az üç bin altı yüz gün ve daha fazla prim ödemiş olanlara yedi bin iki yüz prim günü üzerinden;

(C)       En az üç bin altı yüz günlük prim ödeme koşulunu yerine getirememiş fakat en az bin sekiz yüz gün ve daha fazla prim ödemiş olanlara beş bin dört yüz prim günü üzerinden,

Tarihinden Önce Sigortalı Olanların

Bu Tarihten Önce Ödenmiş Primleri İçin Malullük Aylığı

Hesaplanması-na İlişkin Kurallar

IV Numaralı

Cetvel

VI Numaralı

Cetvel

2/2012

En az 6 takvim yılı malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş bulunan sigortalının aylığa esas derece ve basamağı da yukarıdaki şekilde saptanır. 6 takvim yılından az malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş bulunan sigortalının aylığa esas derece ve basamağının saptanmasında ise prim ödediği takvim yılları saptanır.

Geriye dönük ödemelerde aylık hesaplanırken ödeme günündeki basamak ve/veya gelir karşılığı değeri dikkate alınmaksızın, ait olduğu tarihteki seçmiş olduğu basamak değeri ve/veya o tarihte aldığı ücret dikkate alınır.

Bu Yasanın 55’inci maddesine göre indirimli malullük  aylığı almaya hak kazanan sigortalının aylık bağlama oranı ise, yukarıdaki orandan beş bin dört yüz prim gününden eksik her tam üç yüz altmış prim günü  için % 2 indirim yapmak suretiyle saptanır.

Çalışma  gücünün en az üçte ikisîni yitirmiş sayılan sigortalı  birinci fıkraya göre aylıkların ödenmesine başlanacağı tespit edilen tarihte Hastalık Sigortasından geçici iş göremezlik ödeneği almakta ise, malûllük aylığı, geçici iş göremezlik ödeneği verilme süresinin sona erdiği tarihten sonraki ay başından  başlar. Şu kadar ki, bağlanacak malûllük aylığı, sigortalının hastalık  sigortasından  almakta olduğu geçici iş göremezlik ödeneğinin aylık  tutarından fazla  ise, aradaki fark, birinci fıkraya göre tespit edilecek tarihten başlanarak verilir.

Malûllük aylığı bağlanan sigortalıları  Bakanlık da her zaman kontrol muayenesine tâbi tutabilir.

Gerek Bakanlıkça yaptırılan kontrol muayenesinde, gerekse sigortalının isteği üzerine veya işe alıştırma sonunda yapılan muayenesinde yeniden tespit edilecek malûllük durumuna  göre, malûllük aylığı;

kesilir.

Kabul edilir bir özrü olmadığı halde kontrol muayenesini Bakanlığın yazılı bildirisinde belirtilen tarihten sonraki ay başına kadar yaptırmayan sigortalının malûllük aylığı, kontrol muayenesi için belirtilen tarihten sonraki ay başından  başlanarak kesilir.  Şu kadar ki kontrol muayenesini Bakanlığın yazılı bildirisinde belirtilen  tarihten başlayarak üç ay  içinde yaptıran ve  malûllük halinin devam  ettiği tespit edilen sigortalının malûllük aylığı, ödemenin kesildiği tarihten başlanarak verilir.

Kontrol muayenesini Bakanlığın yazılı bildirisinde belirtilen tarihten üç ay geçtikten sonra yaptıran ve malûllük halinin devam ettiği tespit edilen sigortalının malûllük aylığı, rapor tarihinden sonraki ay  başından başlanarak ödenir.

Kesilmesi

ve Yeniden

Bağlanması

2/2012

(2) Yukarıdaki (1)’inci fıkrada belirtildiği şekilde malullük aylığı kesilenlerden çalışması sona erip, malullük aylığı verilmesi için yeniden yazılı istekte bulunanlara, malullük aylığı, kontrol muayenesine tabi tutulmak ve malullüğünün devam ettiği tespit edilmek koşuluyla, bu Yasanın 57’nci maddesi kurallarına göre yeniden bağlanır.

Bu durumdaki sigortalılar için bu Yasanın 56’ncı maddesi kuralları esas alınarak yeniden hesaplanacak olan malullük aylıkları, daha önce bağlanan malullük aylığından fazla ise hesaplanan yeni aylık üzerinden, az veya eşit ise daha önce bağlanan aylığı üzerinden ödeme yapılır.

Bölüm VI

YAŞLILIK SİGORTASI

yardımlar

Bu fıkra kuralları uyarınca hangi maddelerin solunum veya cilt yoluyla vücuda zararlı sayılacağı, Bakanlıkça hazırlanıp  Bakanlar Kurulunca onaylanacak ve Resmi Gazete’de yayımlanacak bir  tüzükle saptanır.

51/1994

52/2000

69/2006

Ancak, erken yaşlılık aylığı bağlanmasına  hak kazanan sigortalıya yaşlılık aylığı, erken yaşlılık aylığı dışında dokuz bin gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi üzerinden yaşlılık aylığı bağlanma hakkı olan yaştan önceki her yıl için %6 oranında indirim yapılarak bağlanır ve bu Yasanın 104’üncü madde koşulları dikkate alınmaz.

Erken yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra yeniden çalışmaya başlayanların almakta oldukları yaşlılık aylıkları, kesilmeksizin ödenmeye devam edilir. Bu şekilde hem yaşlılık aylığı alıp hem de çalışmaya devam edenler hakkında, bu Yasada yazılı iş kazaları ile meslek hastalığı, hastalık, analık, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları hak ve yükümlülükleri devam eder.

Ancak, primlerin Devletçe karşılanacak olan hisse miktarını, bu Yasanın 4’üncü maddesinin (1)’inci ve (2)’nci fıkraları kapsamındaki sigortalılar için işverenlerin; (3)’üncü ve (4)’üncü fıkraları kapsamındaki sigortalılar için ise kendileri  öder.

Erken yaşlılık aylığı bağlanan sigortalılar hiçbir koşul altında yeniden maaş hesaplama işlemine tabi tutulamazlar. Ancak, yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra sigortalı olarak çalıştığı işten ayrılan sigortalıya, kendisinin ve işverenlerinin ödediği malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin toplamı, 65 yaşını doldurduktan sonra yazılı isteği üzerine bu Yasanın 65’inci maddesinin kuralına göre hesaplanarak verilir.

Olarak Çalışan-lara Uygula-nacak Yaşlılık

Aylığından Yararlanma Koşullarına

İlişkin Kurallar

2/2012

A.

(1)

Bu Yasa kurallarına göre yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanmış olanlar, toplam en az dokuz bin gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olanlar ile 45 yaşını doldurmuş olanlar;

(A)  25 yıldan beri sigortalı bulunmak ve beş bin dört yüz günü 1.6.1977 tarihinden sonra  bu  Yasa altında olmak üzere en az dokuz bin gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödenmiş ve 50 yaşını doldurmuş veya ;

(B)  Kadın ise en az 20 yıldan beri sigortalı bulunmak ve üç bin günü 1.6.1977  tarihinden sonra bu Yasa altında olmak üzere en az yedi bin iki yüz gün, erkek ise en az 25 yıldan beri sigortalı bulunmak ve üç bin günü 1.6.1977 tarihinden sonra  bu Yasa altında olmak üzere  en az dokuz bin gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş; veya 1.6.1977 tarihinden sonra   bu Yasa altında en az beş bin dört yüz gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları  primi ödemiş  ve yaşlılık aylığı bağlanması isteğinde bulunduğu tarihten  önceki son 5 takvim yılında  en az altı yüz gün  malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödenmiş ve 55 yaşını doldurmuş veya ,

(C)  1.6.1977 tarihinden  sonra bu Yasa altında olmak üzere, sigortalılık süresi kadınlar için  12 yıldan ve erkekler için 15 yıldan fazla olanlar ve yıllık ortalama en az yüz elli gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi  ödemiş  ve yaşlılık aylığı bağlanması isteğinde bulunduğu tarihten  önceki son 5 takvim yılında  en az altı yüz gün  malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödenmiş ve 60 yaşını doldurmuş,

olmaları koşuluyla yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanırlar.

(A)  44 yaşını doldurmuş olanlar, yukarıdaki (1)’inci fıkranın (A) bendindeki koşulları 51 yaşında, (B) bendindeki koşulları 56 yaşında veya  (C) bendindeki koşulları 60 yaşında,

(B)  43 yaşını doldurmuş olanlar, yukarıdaki (1)’inci fıkranın, (A) bendindeki koşulları 52 yaşında, (B) bendindeki koşulları 57 yaşında veya (C) bendindeki  koşulları 60 yaşında,

(C)  42 yaşını doldurmuş olanlar, yukarıdaki (1)’inci fıkranın, (A) bendindeki koşulları 53 yaşında, (B) bendindeki koşulları 58 yaşında veya (C) bendindeki  koşulları 60 yaşında,

(Ç) 41 yaşını doldurmuş olanlar, yukarıdaki (1)’inci       fıkranın, (A) bendindeki koşulları 54 yaşında, (B)       bendindeki koşulları 59 yaşında veya (C)       bendindeki  koşulları 60 yaşında,

(D) 40 yaşını doldurmuş olanlar, yukarıdaki (1)’inci       fıkranın, (A) bendindeki koşulları 55 yaşında, (B)       veya (C) bendlerindeki  koşullardan herhangi       birisini 60 yaşında,

(E) 39 yaşını doldurmuş olanlar, yukarıdaki (1)’inci       fıkranın, (A) bendindeki koşulları 56 yaşında, (B)       veya (C) bendlerindeki  koşullardan herhangi       birisini 60 yaşında,

(F) 38 yaşını doldurmuş olanlar, yukarıdaki (1)’inci       fıkranın, (A) bendindeki koşulları 57 yaşında, (B)       veya (C) bendlerindeki  koşullardan herhangi       birisini 60 yaşında,

(G) 37 yaşını doldurmuş olanlar, yukarıdaki (1)’inci       fıkranın, (A) bendindeki koşulları 58 yaşında, (B)       veya (C) bendlerindeki  koşullardan herhangi       birisini 60 yaşında,

(Ğ) 36 yaşını doldurmuş olanlar, yukarıdaki (1)’inci       fıkranın, (A) bendindeki koşulları 59 yaşında, (B)       veya (C) bendlerindeki  koşullardan herhangi       birisini 60 yaşında,

(H) 35 yaşını doldurmuş olanlar, yukarıdaki (1)’inci       fıkranın, (A), (B) veya (C) bendlerindeki        koşullardan herhangi birisini 60 yaşında,

yerine getirmeleri koşuluyla yaşlılık aylığına hak kazanırlar. Bu maddede belirtilen sigortalılar dışında kalan sigortalılar ise 61’inci madde çerçevesinde yaşlılık aylığı almaya hak kazanırlar.

15,26/1985,

9/2003

2/2012

Her bir takvim yılı için prim yatırımı yapan tüm sigortalıların prim ödeme gün  sayıları ve prime esas kazançları dikkate alınarak o yıl için geçerli olacak genel aylık prime esas kazanç ortalaması bu Yasanın 118A maddesindeki yönteme göre hesaplanır.

Yaşlılık aylığı başvurusunda bulunan sigortalının, yaşlılık aylığı bağlanması isteğinde bulunduğu tarihten önceki malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödenmiş her takvim yılındaki aylık prime esas kazançları toplanıp on ikiye bölünmek suretiyle o takvim yılı için aylık prime esas kazanç ortalaması hesaplanır.

Sigortalının geçmiş her takvim yılındaki aylık  prime esas kazanç ortalaması o yıldaki genel aylık prime esas kazanç ortalamasına bölünerek yıllık oranı bulunur. Her takvim yılı için ayrı ayrı bulunacak bu oranlar toplanarak, hesaplamada dikkate alınan takvim yıllarına bölünmek suretiyle sigortalının ortalama oranı bulunur.

Sigortalının ilk takvim yılı ve yaşlılık aylığı başvurusunda bulunduğu son takvim yılı, sigortalının ortalama oranının hesaplanmasında dikkate alınmaz.

Bulunan bu ortalama oran yaşlılık aylığı başvurusundan önceki takvim yılındaki genel aylık prime esas kazanç ortalaması ile çarpılarak, sigortalının güncelleştirilmiş ortalama aylık kazancı hesaplanır.

Aylık bağlama oranı, sigortalının malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olarak geçen toplam prim ödeme gün sayısının, ilk beş bin dört yüz günün her üç yüz altmış günü için %2,5 ve ondan sonraki her üç yüz altmış günü için de %2 olup, bu oranların toplanması suretiyle tesbit edilir. Bu hesaplamada, üç yüz altmış günden eksik süreler orantılı olarak dikkate alınır.

Bu Yasanın 12’nci maddesinde belirtilen süreler, sigortalının aylık bağlama oranının saptanmasında dikkate alınır.

Hesaplanan yaşlılık aylığı, aylık bağlanması için yazılı başvurunun yapıldığı yılın Ocak ayı ile aylığın başlangıç tarihi arasında geçen her ay için aylıklara uygulanan artış oranı kadar artırılarak bağlanır.

Bu Tarihten Önce Ödenmiş Primleri İçin Yaşlılık Aylığı

Hesaplanmasına İlişkin Kurallar

IV Numaralı Cetvel

VI Numaralı  Cetvel

Bu Yasaya ekli VI Numaralı Cetveldeki derece ve basamağa karşılık gelen miktar aylık olarak bağlanır.

En az  6 takvim yılı malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş bulunan sigortalının aylığa esas derece ve basamağı da yukarıdaki şekilde   saptanır.

6 takvim yılından az malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olan sigortalının aylığa esas derece ve basamağının saptanmasında ise, prim ödediği takvim yılları esas alınır.

Geriye dönük ödemelerde aylık hesaplanırken ödeme günündeki basamak ve/veya gelir karşılığı değeri dikkate alınmaksızın ait olduğu tarihteki seçmiş olduğu basamak değeri ve/veya o tarihte aldığı ücret dikkate alınır.

Bu Yasanın 61A maddesinin (1)’inci fıkrasına göre yaşlılık aylığı almaya hak kazanan sigortalının aylık bağlama oranı, erkek için dokuz bin, kadın için ise yedi bin iki yüz prim gününden eksik  her tam üç yüz altmış prim günü için %2 indirim yapmak suretiyle saptanır.

Tarihinden Önce ve Sonra  Sigortalı Olup Prim Yatırmış Olanların Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Aylığı Hesabına İlişkin Kurallar

(1)  1 Şubat 2012 tarihinden önce bu Yasaya tabi çalışması olanların ödedikleri primlere karşılık elde edeceği malullük, yaşlılık ve ölüm aylığı miktarı, 1 Şubat 2012 tarihi öncesindeki prim ödeme gün sayıları ile 1 Şubat 2012 tarihinden sonrasındaki prim ödeme gün sayıları toplamı üzerinden bu Yasanın ilgisine göre 56A, 62A veya 68A maddesi kuralları çerçevesinde pro-rata usulüne göre hesaplanır.

Bu fıkra amaçları bakımından 1 Şubat 2012 tarihinden önceki sigorta primleri için hesaplanacak, malullük ve yaşlılık sigortasından bağlanacak aylıklar ile ölüm sigortasından aylık alan tek kişi de olsa hak sahiplerine bağlanacak aylıkların hesabına esas tutulan aylığın miktarı, aylık prime esas kazanç alt sınırının %70’inden az ve üst sınırından fazla olamaz.

(2) 1 Şubat 2012 tarihinden sonra bu Yasaya tabi çalışması olanların ödedikleri primlerle elde edeceği malullük, yaşlılık ve ölüm aylığı miktarı, 1 Şubat 2012 tarihi öncesindeki prim   ödeme gün   sayıları ile 1 Şubat 2012 tarihi sonrasındaki prim ödeme gün sayıları toplamı üzerinden bu Yasanın ilgisine göre 56’ncı, 62’nci veya 68’inci maddeleri kuralları çerçevesinde  pro-rata usulüne göre hesaplanır.

1 Şubat 2012 tarihinden sonra prim ödeme gün sayısı üç yıldan az ise, 1 Şubat 2012 tarihi sonrası ödenmiş prime esas kazançlar toplamının, prim yatırılmış toplam  prim ödeme gün sayısına bölümünün otuz ile çarpılması suretiyle sigortalının aylık prime esas kazanç ortalaması hesaplanır.

Bu Yasanın 62’nci maddesinde tanımlanan aylık bağlama oranı ile yukarıda hesaplanan aylık prime esas kazanç ortalamasının çarpımı sonucu bulunan miktara pro-rata uygulanarak bu fıkra çerçevesinde hesaplanacak aylığı bulunur.

Bu    fıkra amaçları bakımından, 1 Şubat 2012 tarinden sonraki sigorta primleri için hesaplanacak, malullük ve yaşlılık sigortasından bağlanacak aylıklar ile ölüm sigortasından aylık alan tek kişi de olsa haksahiplerine bağlanacak aylıkların hesabına esas tutulan aylığın miktarı, aylık prime esas kazanç alt sınırının %60’ından az olamaz.

Ancak işten duruş tarihine kadar primi ödenmiş gün sayısı dokuz bin gün ve daha fazla olan sigortalılara, dokuz bin günden fazla ödenen her tam üç yüz altmış prim günü için almakta olduğu yaşlılık aylığı miktarı %1 artırılması suretiyle ayrıca bir hesaplama daha yapılır.

Yukarıdaki 1’inci paragrafa göre ve 2’nci paragrafa göre ayrı ayrı hesaplanan aylıklardan yüksek olanı başvuru tarihini takip eden aybaşından itibaren sigortalıya ödenir. Bu kural, 1 Şubat 2012 tarihinden önce haksahibi olan ve yaşlılık aylığı ayarlaması yapılmış olan sigortalılar hakkında uygulanmaz.

(4) Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasının uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça hazırlanıp Bakanlar Kurulunca onaylanacak ve Resmi Gazete’de yayımlanacak bir Tüzükle belirlenir.

24,9/1981

Yukarıdaki fıkraya göre aylığının ödenmesine başlanacağı tespit edilen tarihte Hastalık Sigortasından geçici iş göremezlik ödeneği almakta olan sigortalının yaşlılık aylığı, geçici iş göremezlik ödeneği verilme süresinin sona erdiği tarihten sonraki ay başından başlar.

Şu kadar ki, bağlanacak yaşlılık aylığı sigortalının Hastalık Sigortasından almakta olduğu geçici iş göremezlik ödeneğinin aylık tutarından fazla ise, aradaki fark, yukarıdaki fıkralara göre tespit edilecek tarihten başlanarak verilir.

2, 29/2007

2/2010

Ancak sigortalıların feragatleri nedeniyle durdurulan süreye ait yaşlılık aylıkları hiçbir şekilde ödenmez.

Bu Yasaya göre bağlanan yaşlılık aylıkları ödenmeye devam edilenlerin, diğer yasa ve kurallara göre emeklilik hakkı kazandıran bir işte çalışmalarından doğan emeklilik durumları anılan diğer yasa ve kurallar itibarıyla düzenlenir.

Bu Yasaya göre feragatleri nedeniyle aylıkları durdurulan veya bağlanan yaşlılık aylıkları ödenmekte iken bu Yasaya tabi sigortalı olunan bir işte çalışanlar hakkında:

2/2012

Ancak yaşlılık aylığı almakta iken bu Yasanın 4’üncü maddesinin (1)’inci veya (2)’nci fıkraları kapsamında çalışanlar için malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları priminin 1/3 (üçte bir) oranındaki hisse miktarını sigortalı, 2/3 (üçte iki) oranındaki hisse miktarını işveren; (3)’üncü veya (4)’üncü fıkraları kapsamında çalışmakta olanlar için de malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin tümünü sigortalı öder.

ÖLÜM  SİGORTASI

2/2012

2/2012

2/2012

(B)      En az 15  yıldan beri sigortalı bulunan ve bu süre içinde toplam en az beş bin dört yüz gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olan;

sigortalının hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanır.

18,26/1985

(A)  En az beş bin dört yüz gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olanlara dokuz bin prim günü üzerinden, prim gün sayısı dokuz bin günden fazla olanlara da ödemiş oldukları prim gün süresi üzerinden,

(B)   En az beş bin dört yüz günlük prim ödeme koşulunu yerine getirememiş fakat en az üç bin altı yüz gün ve daha fazla prim ödemiş olanlara yedi bin iki yüz prim günü üzerinden,

(C)   En az üç bin altı yüz günlük prim ödeme koşulunu yerine getirememiş fakat en az bin sekiz yüz gün ve daha fazla prim ödemiş olanlara beş bin dört yüz prim günü üzerinden,

hesaplanan aylığı esas alınır.

Ödenmiş Primleri İçin Ölüm Aylığı Hesaplanmasına İlişkin Kurallar IV Numaralı Cetvel

VI Numaralı Cetvel

(1)    Sigortalının almakta olduğu veya bağlanmasına hak kazanmış bulunduğu malullük veya yaşlılık aylığı,

(2)    Yaşlılık aylığı ödenen sigortalı için, ölüm tarihinde bu Yasanın 64’üncü maddesindeki esaslara göre saptanacak aylık,

(3)    Sigortalının 1 Şubat 2012 tarihinden önceki malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödenmiş son 7 takvim yılının prime esas kazançları esas alınır. Sigortalının her takvim yılındaki prime esas kazanç tutarı, aynı yılda uygulanan en yüksek yıllık prime esas kazanç tutarına oranlanır ve bu oranların en yüksek 4’ünün ortalaması alınır. Bulunacak ortalama; 750 ve sigortalının aylık bağlama oranı ile çarpılır. Çıkan sonucu, bu Yasaya ekli IV Numaralı Cetvelde yer alan  Gösterge Tablosundaki eşit veya en yakın büyük sayısının ait olduğu derece ve basamak sigortalının alacağı aylığa esas derece ve basamağı olur. Bu Yasaya ekli VI Numaralı Cetvelde derece ve basamağa karşılık gelen miktar  aylık olarak bağlanır.

En az  6 takvim yılı malullük, yaşlılık  ölüm sigortaları primi ödemiş bulunan sigortalının da aylığa esas derece ve basamağı yukarıdaki şekilde saptanır. 6 takvim yılından az malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olan sigortalının aylığa esas derece ve basamağının saptanmasında ise prim ödendiği takvim yılları esas alınır.

Geriye dönük ödemelerde aylık hesaplanırken ödeme günündeki basamak ve/veya gelir karşılığı değeri dikkate alınmaksızın ait olduğu tarihteki seçmiş olduğu basamak değeri ve/veya o tarihte aldığı ücret dikkate alınır.

Dul kadın kocasından en az 30 yaş daha küçük ise veya kocası ile yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra evlenmişse %25 oranında aylık bağlanır.

Ancak evlenme akdi ölüm tarihinden en az 10 yıl önce yapılmış veya çocukları olmuş ise bu indirim yapılmaz. Bu kurallar, 1 Şubat 2012 tarihinden önce bu Yasaya göre dulluk aylığı bağlanmış olup, halen almakta olan dul kadınlar hakkında uygulanmaz.

Kesilme nedenlerinin ortadan kalkması halinde, yukarıdaki (1)’inci fıkranın (C) bendine göre aylığı yeniden ödenmeye devam edilir.

Ancak evliliğin ölüm nedeniyle son bulması halinde eşinden de aylık almaya hak kazanan kişiye, sadece bu aylıklardan fazla olanı ödenir.

(A)  Dulluk aylığı alan bir kişinin evlenmesi halinde aylığı durdurulur.

(B)   Dulluk aylığı alan iki dulun evlenmesi halinde aylığı düşük olanın aylığı kesilirken yüksek olan aylık verilmeye devam edilir.

(C)   Evliliğin ölüm haricinde son bulması halinde taraflara ilk eşlerinden elde ettikleri aylık hakları iade edilir.

(Ç) Evliliğin taraflardan birinin ölümü ile son bulması halinde sonraki eşten de hak kazanan eşe gelirlerden fazla olanı ödenir.

Malûllük veya yaşlılık aylığı almakta iken ölen sigortalının hak sahibi kimselerinin aylıkları, sigortalının hak  kazandığı aylıkların ait olduğu son ödeme devresinin sona erdiği tarihten başlar.

2/2012

EVLENME YARDIMLARI

6,20/1991

20,26/1985

İŞSİZLİK SİGORTASI

32,9/1981

2/2012

İşsizlik sigortası ödeneği verilme süreleri; toplam en az yedi yüz yirmi gün ile bin yedi yüz doksan dokuz gün işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsize yüz yirmi gün; toplam en az bin sekiz yüz gün ile beş bin üç yüz doksan dokuz gün işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsize yüz elli altı  gün ve toplam en az beş bin dört yüz günden fazla işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsize yüz seksen gündür.

İşsizlik ödeneğinin verilme süresi, sigortalının ilk işsizlik kaydını yaptırdığı tarihi takiben dördüncü iş gününden itibaren bir yıl içinde sürekli veya kesintili olmasına bakılmaksızın yüz seksen günü aşamaz.

Ancak sigortalının, yüz yirmi, yüz elli altı veya yüz seksen günlük bir sürenin  hitamından sonra, yeni bir yıllık süresinin başlaması nedeniyle işsizlik ödeneği için tekrar başvurması halinde, işsizlik ödeneği almaya başladığı  tarih ile yeniden işsiz kalarak başvurduğu tarih arasında yeniden yüz elli gün işsizlik sigortası primi ödemiş  olma koşulu aranır.

33,9/1981

22,26/1985

2/2012

İlgili iş yasaları veya toplu sözleşmeler ya da hizmete alınma şart tasarrufları veya hizmet akitleri gereğince sigortalıya işveren tarafından işe son verme ihbar tazminatı ödenmesi gereken hallerde, bu Yasa gereğince  sağlanacak  işsizlik ödeneği,  sigortalının İş ve İşçi  Bulma Servisine ihbar süresi sonu itibarıyla işsiz kalacağını şahsen bildirmesi ve bu ihbar süresi içinde veya sonunda kendisine çalışabileceği uygun bir iş sağlanmaması kaydıyla, ihbar tazminatına tekabül eden sürenin bitiminden sonraki dördüncü iş gününden itibaren verilmeye başlanır. İhbar tazminatına müstahak olmadığı mahkeme ilânı ile veya  diğer kanıtlayıcı belgeler veya bilgilerle anlaşılan sigortalıya işsizlik ödeneği işten ayrıldığı ve ücret almadığı günden başlayarak dördüncü iş gününden itibaren verilir.

Sigortalının yetiştirilmeye tabi  tutulması, işsizlik  ödeneğinden yararlanmasını engellemez.

24,26/1985

34,9/1981

Sigortalının geçindirmekle yükümlü kimsesi varsa işsizlik ödeneği, geçindirmekle yükümlü olduğu her bir kişi için ve en çok üç kişiye kadar % 25 artırılarak ödenir.

Ancak, eşlerden her ikisinin  de  sigortalılıklarından dolayı aynı zamanda İşsizlik Sigortasından ödenek almaya hak kazanmaları halinde, kadın sigortalıya geçindirmekle yükümlü olduğu kişiler için artış verilmez.

Sigortalının hak ettiği İşsizlik Sigortası ödeneklerinin tediyesi, işsizlik kaydını yaptırdığı günü takip eden ilk Pazartesi gününden itibaren ikişer haftalık  dönemlerle ve ilk tediyesi üçüncü  haftanın ilk iş gününde yapılır.  Sigortalı ödenek alacağı  günler içinde işe girerse yalnız işe girişinden önceki günler için ödenek verilir.

7, 20/1991

Bölüm X

PRİMLER

2/2012

Ancak Bakanlar Kurulu yukarıdaki prim oranlarını, toplam prim oranlarının iki katını aşmamak koşuluyla, her sigorta kolu için Bakanlığın önerisi ile gerektiği oranda artırıp azaltabilir.

9, 20/1991

Hangi iş kollarının hangi tehlike sınıfına girdiği, tehlike sınıflarına ait prim oranlarının saptanmasında uygulanacak usul ve esaslar Bakanlıkça hazırlanıp Bakanlar Kurulunca onaylanacak bir Tüzükle saptanır.

Lüzum görüldükçe prim tarifesinde gerekli değişiklikler yapılabilir.

Prim oranları, iş kazaları ve meslek hastalıklarından dolayı yapılması gerekecek her  türlü sigorta  yardımları ve idare  masrafları ile bağlanacak gelirlerin tesis sermayeleri toplamı göz önünde tutularak hesaplanır.

10, 20/1991

35,9/1981

Bakanlık, saptanmış bulunan tehlike sınıfını yaptıracağı incelemelere dayanarak veya işverenin isteği üzerine değiştirebilir.

Bakanlıkça yapılacak değişikliklere ilişkin kararın takvim yılından en az bir ay önce işverene ve işveren tarafından değişiklik isteğinin de takvim yılından en az iki ay önce Bakanlığa bildirmesi şarttır.

Böylece, karara bağlanacak değişiklikler yukarıdaki fıkrada yazılı karar veya istekten sonraki takvim yılı başında yürürlüğe girer.

İşveren tehlike sınıfı ve prim oranı hakkında, Bakanlıkça posta ile  gönderilecek veya elden verilecek yazılı bildiriyi aldıktan sonra on beş gün içinde Bakanlığa itirazda bulunabilir.

İtiraz, primlerin ödenmesini geciktirmez.

Bu bildirme üzerine Bakanlık, yaptıracağı incelemeler sonunda tehlike sınıfını değiştirebilir.

Tehlike sınıfına dokunabilecek. değişiklik bir ay içinde bildirilirse bu konuda Bakanlıkça verilecek karar, değişikliğin  meydana geldiği tarihten sonraki ay başından itibaren uygulanır.

Tehlike  sınıfına dokunabilecek  değişiklik  bir  ay  içinde bildirilmezse :

2/2012

İşverence ödenen geçici iş göremezlik ödenekleri, yolluklar, ölüm, doğum ve evlenme yardımları çocuk zammı ile ayni olarak  yapılan yardımlar sigorta primlerinin hesabına esas tutulacak ücretlerin aylık tutarının saptanmasında dikkate alınmaz.

Ancak  işverence ödenen geçici iş göremezlik  ödenekleri malullük, yaşlılık  ve ölüm sigortaları için prim ödeme süreleri olarak dikkate alınır. İşveren bu amaçla geçici iş göremezlik sürelerine ait hekim raporlarının birer örneğini bir bildirimle birlikte geçici iş göremezlik süresinin sonundan itibaren en geç 30 gün içinde Bakanlığa verir.

Her sigortalının prim hesabına esas tutulacak aylık kazanç toplamının yarım kuruş ve üzerindeki değerleri bir kuruşa tamamlanır. Yarım kuruşun altındaki değerler dikkate alınmaz.

Günlük, haftalık veya aylık olarak belirli bir ücrete dayanmış olmayıp da komisyon ücreti, kara katılma gibi belirsiz zaman ve miktar üzerinden ücret alan sigortalıların prim ve ödeneklerinin hesaplanmasında esas tutulacak günlük kazançları, bu Yasanın 88’inci maddesi kuralları saklı kalmak koşuluyla, Bakanlar Kurulunca saptanıp onaylanır.

Şu kadar ki, sigortalının belirli başka bir kazancı varsa, bu takdirde prim ve ödeneklerin hesabında esas tutulacak günlük kazanç, yukarıdaki fıkraya göre hesap edilecek günlük kazancına, belirli ek kazancı üzerinden hesaplanacak günlük kazancın ilavesi suretiyle bulunur.

Bu Yasa gereğince primlerin hesaplanmasına esas tutulacak günlük kazanç, sigortalının, bir ay için prime esas tutulan kazancının otuzda biridir.

Günlük kazancın hesaplanmasına esas tutulan ay içinde bazı günlerde çalışmamış ve çalışmadığı günler için ücret almamış sigortalının günlük kazancı, o ay için prime esas tutulan kazancının, ücret aldığı gün sayısına bölünmesiyle hesaplanır.

Sigortalıların günlük kazançlarının hesabında esas tutulan gün sayıları, aynı zamanda, bunların prim ödeme gün sayılarını gösterir.

Bir ay içinde çeşitli işverenlerin işinde çalışan sigortalının bu Yasa gereğince alınacak primlerine esas tutulacak aylık ve günlük kazancının saptanmasında, her işverenden elde ettiği aylık ve günlük kazanç  tutarı ayrı ayrı nazara alınır ve primler buna göre hesaplanır.

Bu Yasanın 4’üncü maddesinin (3)’üncü ve (4)’üncü fıkraları ile 95’inci ve 95A maddeleri kapsamında olan sigortalılar, seçmiş oldukları gelir basamağı miktarı üzerinden, prim yatırıp  bir tam yılı doldurmaları koşuluyla istedikleri üst basamağı seçebilirler. Alt basamaklara geçmekte prim ödeme koşulu aranmaz.

Ancak 31 yaşını doldurmuş olan sigortalılar en az 6’ncı basamak üzerinden prim yatırırlar.

1 Şubat 2012 tarihinden önce bu Yasaya göre yaşlılık aylığı bağlanmış olup halen çalışmaya devam eden veya yeniden çalışacak olan bu Yasanın 4’üncü maddesinin (3)’üncü ve (4)’üncü fıkraları kapsamındaki sigortalılar, basamaklarına ait saptanan gelir miktarı üzerinden prim ödeme gün sayısı iki tam yılı doldurmadıkça bir üst basamağa geçemez. Alt basamaklara geçmekte bu koşul aranmaz.

Basamak değiştirme isteği Bakanlığa yazı ile bildirilir. Bu yazılı talebi takip eden ay başından  itibaren, sigortalı, seçtiği  basamağa ait  tespit edilen gelir  miktarı  üzerinden primleri öder.

12, 20/1991

Günlük kazançları alt sınırdan daha az olan sigortalılar ile hizmet veya çıraklık akdine göre ücretsiz çalışan sigortalıların günlük kazançları alt sınır üzerinden ; günlük kazançları yukarıda belirtilen üst sınırdan daha fazla olan sigortalıların günlük kazançları da üst sınır üzerinden hesaplanır.

Sigortalının kazancı alt  sınırın altında ise bu kazanç  ile alt sınır arasındaki  farka ait  sigortalı ve işveren  primleri ile bu  primlere ait Devlet karşılıkları hisselerinin tümünü işveren öder.

Aynı zamanda birden fazla işverenin  işinde çalışan  sigortalıların ücretlerinden  kesilen prim hisseleri  tutarı, yukarıda  yazılı üst sınır üzerinden hesaplanacak hisse miktarını aşarsa, farkı sigortalının müracaatı üzerine kendi hissesi oranında olmak üzere kendisine ödenir.

26,26/1985

13, 20/1991

38,9/1981

Bu belgeler, Tüzükte belirtilen usul ve esaslara göre gerçeğe uygun surette düzenlenmez veya vaktinde Bakanlığa verilmezse yahut bu belgelerin dayandığı işyeri kayıtları belgelerde yazılı olanları doğrulayıcı nitelikte görülmezse veyahut belgelerde yazılı olanları doğrulayacak kayıt ve belgeler  gösterilmezse, Bakanlık sigorta primleri hesabına esas tutulan kazançlar toplamını, Tüzükte belirtilen usul ve esaslara göre ölçümler.

Ölçümleme sonucunda tespit  edilecek prim borcu  işverene tebliğ edilir. İşverenler bu borca karşı 15 gün içinde öncelikle  Bakanlığa ve Bakanlığın kararına karşı da ilgili merci veya yetkili mahkemeye müracaat edebilirler.  Müracaatlar prim borcunun takibini ve ödenmesini durdurmaz.

Ölçümleme suretiyle prim tahsil edilen işverenler, ölçümlenen primlerin sigortalı hisselerine ait miktarlarını sigortalılardan talep edemez   ve bu hususta sigortalılara rücu edemez.

Usul ve esasları Tüzükte tespit olunacak belgeleri işveren tarafından verilmeyen sigortalılar çalıştıklarını, hizmetin geçtiği yılın sorundan başlayarak beş yıl içinde mahkemeye başvurarak  alacaklarını ilam ile ispat ederlerse bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları nazara alınır.

Sigortalının  çalıştığı bir veya  birkaç işte, bu Yasada  yazılı prim ödeme şartını yerine getirmiş olmasına rağmen kendisi için verilmesi gereken  kayıt  ve  belgeler  işveren  tarafından  verilmediği  veya  verilen  kayıt ve belgelerde kazançların veya prim ödeme gün sayılarının eksik gösterildiği  Bakanlıkça tespit edilirse, Hastalık,  Analık, İşsizlik Sigortalarından ve Evlenme halinden gerekli yardımlar yapılır.

2. 42/2008

2/2012

Hak edilen fakat sigortalıya ödenmemiş olan ücretler üzerinden tahakkuk ettirilen primler hakkında da, bu fıkra kuralı uygulanır.

2. 42/2008

2/2010

Ancak tarım, orman veya hayvancılık kesimlerinde kendi nam ve hesabına bağımsız  veya işveren olarak çalışanların kendilerine ait primlerin ödeme süreleri ile ödeme şekilleri, gerekli görülmesi halinde Bakanlıkça hazırlanıp Bakanlar Kurulunca onaylanacak ve Resmi Gazete’de yayımlanacak bir Tüzükle saptanabilir.

Prim, süresi içinde ve tam olarak ödenmezse, ödenmeyen kısmına sürenin bittiği tarihten başlayarak bir aylık süre için  %3 (yüzde üç) ve bundan sonraki her ay için %1.5 (yüzde bir buçuk) gecikme zammı uygulanır. Ay kesirleri tam ay olarak hesaplanır. Gecikme zammı yalnız prim alacaklarına uygulanır.

Ancak Bakanlar Kurulu, yukarıda belirtilen gecikme zammı oranlarını, ilgili sigorta kollarının mali bünyeleri, hayat pahalılığının genel seyri, sosyal adalet ilkesi ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Devletinde faliyette bulunan bankaların uyguladığı kredi faiz oranlarını da göz önünde bulundurarak, Sosyal Sigortalar İdare Meclisinin tavsiyesi ve Bakanlığın önerisi ile iki katına kadar artırmaya veya % 50 (yüzde elli) oranında indirmeye yetkilidir.

Dava veya dava neticesinde mahkeme hükmüne bağlı borçlar için icra kovuşturması açılmış olsa bile, primlerin ödenmemiş kısmı için gecikme zammı tahsil edilir.

28/1985

31/1988

31/1991

23/1997

54/1999

35/2005

59/2010

40,9/1981

41,9/1981

Bu kurala aykırı sözleşmeler muteber değildir.

İşverenlere  ve  sigortalılara  geri verilecek  primler  için  Bakanlıkça  yasal  faiz de  ödenir. Bu faiz,  primin Bakanlığa  yatırıldığı tarihi takip eden ay başından iadenin yapıldığı ayın başına kadar geçen süre için ve bu süredeki banka vadesiz mevduatına uygulanan en yüksek yasal faiz hadlerine  ve değişiklik tarihlerine  göre hesaplanır.

Primleri geri verilenlere, primleri iptal edilen çalışmaları dolayısıyla, Bakanlıkça İş Kazalarıyla  Meslek Hastalıkları   Sigortasından yapılmakta olan yardım ve ödemeler durdurulur.  Hastalık, Analık, Malullük, Yaşlılık ve Ölüm, İşsizlik Sigortalarından ve Evlenme  halinde  yapılmakta olan yardımlar ile verilmekte olan ödenek ve aylıklar ise, ilgililer bu sebeple gerekli yardımın, tahsis ve ödeme şartlarını yitirmiş olurlarsa durdurulur. Şu kadar ki, daha önce sağlanan yardımlara ait giderler ilgililerden geri alınmaz.

Bölüm XI

İSTEĞE BAĞLI SİGORTA

2/2012

Bu fıkra gereğince ödenecek primler, sigortalının isteğe bağlı olarak sigortaya devam edeceğini Bakanlığa bildirdiği yazıda seçmiş olduğu gelir basamağı üzerinden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına ait tüm primler kendilerine ait olmak üzere alınır.

Sigortalıların zorunlu ve isteğe bağlı olarak ödedikleri primler, bu primlere ait gün sayıları ve yıllık kazanç tutarları birleştirilir.

Herhangi bir döneme ait prim borcunu primi ödenmiş son aydan veya sigortalı olduğu tarihten itibaren en geç 7 ay içerisinde gecikme zammı ile birlikte ödemeyen sigortalıların isteğe bağlı sigortalılığı sona erer. Bu şekilde isteğe bağlı sigortalılığı sona eren sigortalılar, başvuru yapmak koşuluyla, başvuru tarihini izleyen dönem başından başlayarak yeniden sigortalı olurlar.

İsteğe bağlı sigortalılıklarını sonlandıranlar veya devam ettirmeyenler, yaşlılık aylığından yararlanmak için gerekli yaşı doldurmadıkça  bu suretle ödedikleri primlerin iadesini isteyemezler.

28,26/1985

2/2012

(a)     Daha önce bu Yasanın 4’üncü maddesi kapsamında sigortalı olarak çalışmış olmalarına rağmen malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları için ödenmiş prim günleri bin sekiz yüz günden az olan ev kadınları bin sekiz yüz güne kadar olan süreyi;

(b)     Daha önce bu Yasanın 4’üncü maddesi kapsamında sigortalı olarak çalışmamış olan ev kadınları ise bin sekiz yüz günlük süreyi,

ev kadını olarak sigortaya girmek için yapmış oldukları başvurularında belirttikleri gelir basamağı üzerinden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına ait tüm primleri kendilerine ait olmak üzere borçlanmak ve borçlarını en geç üç yıl içinde ve en çok on iki taksitte ödemiş olmak koşuluyla, başvurularını izleyen devre başından itibaren ev kadını olarak sigortaya girebilirler.

Sigortalılığını ev kadını olarak devam ettirenlerden, herhangi bir döneme ait primlerini, primi ödenmiş son aydan veya sigortalı olduğu tarihten itibaren en geç 7 ay içerisinde gecikme zammı  ile birlikte yatırmayan veya borçlandığı süre ile ilgili miktarı yasal süresi içerisinde ödemeyenlerin sigortalılıkları düşer. Bu gibiler, sigortalılıklarının düştüğü tarihten sonra yeniden başvuruda bulunmaları koşuluyla başvuru tarihini takip eden dönem başından itibaren sigortalı olurlar.

Bu Yasanın 4’üncü maddesi kapsamında çalışanlar veya herhangi bir yasaya tabi olarak çalışmaya başlayanların ev kadını olarak sigortalılıkları düşer ve bu Yasanın 4’üncü maddesi kapsamında sigortalı veya herhangi bir yasaya tabi sigortalı olarak çalışmalarına son vermedikçe yeniden ev kadını olarak sigortaya devam etme isteğinde bulunamazlar.

Bu Yasanın 4’üncü maddesi kapsamında sigortalılıkları sona erenler veya herhangi bir yasaya tabi olarak sigortalılıkları sona erenler, yeniden ev kadını olarak sigortalanmak istemeleri halinde başvurularını izleyen dönem başından itibaren sigortalı olabilirler.

Bu Yasanın XVII. Bölümü Özel Uygulamalar kapsamında geçerli sayılan eski sigortalılık süresi bulunanlar, malullük veya yaşlılık aylığı almakta olanlar, yabancı ülkelerle yapılan anlaşmalar uyarınca hizmet birleştirilmesinden dolayı aylık bağlanmış olanlar ile kendisine toptan ödeme yapılanlar, ev kadını olarak sigortalı olamazlar.

Sigortalılıklarını bu şekilde devam ettirenler, tabi oldukları sigorta yardımlarından bu Yasanın ilgili maddelerinde belirtilen süre ve koşullarla yararlanırlar.

Ancak, bu gibi kişilerden işten ayrılma koşulu aranmaz.

Bölüm XII

ORTAK KURALLAR

42,9/1981

Günlük kazançlar  hesabına esas tutulan üç takvim ayı içinde bazı iş günlerinde çalışmamış ve  çalışmadığı günler için ücret almamış olan sigortalının  ödenek  ve gelire esas olan kazancı, o üç aylık devre içinde 87. maddenin  (1).fıkrasına göre elde ettiği kazançlar toplamının anılan fıkranın (a) bendine göre ücret aldığı gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanır.

87. maddenin (1). fıkrasının (c) bendine göre yapılan ödemelerden, ödenek ve gelirin hesabına esas tutulan üç aylık dönemden önceki aylara ilişkin olanlar, günlük kazancın hesabında nazara alınmaz.

Günlük kazancın hesabında 87. maddenin (1). fıkrasının (b) bendinde belirtilen ödemeler de nazara alınmışsa, ödenek ve gelire esas alınan günlük kazancın tutarı, 87. maddenin (1). fıkrasının (a) bendinde yazılı ücret toplamının 90’a veya ücret alınan gün sayısına bölünmesiyle hesaplanacak günlük kazanca bunun % 50’si oranında bir ekleme yapılarak bulunan miktardan çok olamaz.

Günlük kazancın hesabına esas tutulan üç aylık dönem içinde çalışmamış ve ücret almamış olan  sigortalının günlük kazancının tespitinde, iş kazasının veya doğumun olduğu yahut meslek hastalığı veya  hastalık dolayısıyla iş göremezliğin  başladığı tarihten  önceki on iki takvim ayı içinde çalıştığı son üç  aylık dönemde elde ettiği  kazanç esas tutulur ve günlük kazanç yukarıdaki fıkralara göre hesaplanır.

12 aylık dönemde çalışmamış ve ücret  almamış olan sigortalı işe girdiği takvim ayı içinde iş kazası  veya meslek hastalığı  dolayısıyla iş göremezliğe uğrarsa, günlük kazancı , iş göremezliğinin  başladığı tarih ile işe girdiği tarih arasındaki sürede elde ettiği kazanç toplamı, ücret aldığı gün sayısına bölünerek hesaplanır.İşe girdiği gün iş kazasına uğrayan sigortalının da taraflarca  kararlaştırılmış olan günlük ücreti günlük kazanç sayılır.  Sigortalı olarak çalışmaya ilk defa başlayanlar hakkında da bu fıkra kuralı uygulanır.

Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı gün iş kazasına uğrayan ve parça başına veya yapılan iş miktarına göre ücret alan sigortalının günlük kazancının hesabında aynı veya benzeri bir işte çalışan benzeri bir sigortalının kaza tarihindeki günlük kazancı esas tutulur.

Günlük kazancının hesabına esas tutulan dönem içinde aynı zamanda birden çok işte çalışan sigortalının ödenek ve gelire esas tutulacak günlük kazancının tespitinde, bu işler dolayısıyla elde edilen ve sigorta primi hesabına esas tutulan kazançlar ayrı ayrı nazara alınır ve günlük kazanç yukarıdaki esaslar dairesinde hesaplanır.

Meslek hastalığı, sigortalının sigortalı  olarak çalıştığı son işinden ayrıldığı tarihten bir yıl geçtikten sonra meydana çıkmış ise, günlük kazancı, bu son işinden ayrıldığı tarih esas alınarak yukarıdaki fıkralara göre hesaplanır.

4. maddenin (3) ve (4). fıkralarında gösterilen sigortalıların günlük kazancı da,  iş göremezliğin  başladığı tarihten önceki üç takvim  ayı içinde prim hesabına esas tutulan aylık gelir  basamakları  toplamının doksanda biridir.

İş Kazalarıyla Meslek Hastalıkları Sigortasından bağlanacak gelirlere esas tutulacak yıllık kazanç, yukarıdaki kurallara göre hesaplanacak günlük kazancın 360 katıdır.

29,26/1985

Sigortalının  geçindirmekle yükümlü olduğu kimsesi varsa geçici iş göremezlik ödeneği günlük kazancının üçte ikisi üzerinden hesaplanır. Sağlık müesseselerine yatırılmak yahut bakımı Bakanlıkça sağlanarak  kaplıca  veya içmelere gönderilmek suretiyle tedavi ettirilen sigortalıya günlük kazancının üçte biri verilir. Bu suretle tedavi ettirilen sigortalının geçindirmekle yükümlü olduğu kimsesi varsa, bu ödenek  sigortalının günlük kazancının yarısına çıkarılır.

Sürekli iş göremezlik geliri almakta olan sigortalı aynı  arıza veya meslek hastalığı dolayısıyla yeniden tedavi edilir ve yazılı istekte bulunursa, sürekli iş göremezlik gelirine esas tutulan kazanca göre hesaplanacak bir günlük geçici iş göremezlik ödeneği ile bir aylık sürekli iş göremezlik gelirinin otuzda biri arasındaki fark, kendisine her gün için geçici iş göremezlik ödeneği olarak verilir.

Geçici iş göremezlik ödenekleri haftalık olarak ve işledikten sonra Bakanlıkça verilir.

Bakanlıktan doğrudan doğruya alınmasında güçlük bulunursa, bu ödenek, Bakanlığın  talimatı  uyarınca,  işveren tarafından  Bakanlık hesabına sigortalıya verilir. Bakanlık bu Yasaya uygun olarak verilen ödenekleri belgelerine dayanarak işverene öder.

Sigortalı kadının analığında verilecek günlük iş göremezlik ödeneği, günlük kazancının üçte ikisidir.

43,9/1981

Bu belgede yazılı bilginin yanlış olması sebebiyle sigortalıya yersiz olarak verilen ödenekler ile sigortalının eş ve çocuklarına yersiz olarak yapılan sağlık yardımları masrafları işverenden alınır.

Bir sigortalıda yukarıda . belirtilen hallere göre verilecek iş göremezlik ödeneği ile İşsizlik Sigortasından ödenek alma hali birleştiği takdirde, sigortalının sağlık yardımlarından faydalandığı sürece, kendisine İşsizlik Sigortası ödeneği verilir.

Malûllük, Yaşlılık ve ölüm Sigortaları ile iş Kazalarıyla  Meslek Hastalıkları Sigortasından hak kazanılan aylık ve gelirler birleşirse, sigortalıya veya hak sahibine bu aylık ve gelirlerden yüksek olanının tümü, eksik olanının da yarısı bağlanır. Bu aylık ve gelirler eşitse, iş Kazalarıyla Meslek Hastalıkları Sigortasından bağlanan gelirin tümü, Malûllük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortalarından bağlanan aylığın da yarısı verilir.  Malûllük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortalarından aylık bağlanmadan önce iş  Kazalarıyla Meslek  Hastalıkları Sigortasından bağlanan ve sermayeye çevrilen gelirler ile Yaşlılık Sigortasından yapılacak toptan ödemelerde bu fıkra kuralı uygulanmaz.

Malûllük Sigortasından aylık bağlanmasına ve Yaşlılık Sigortasından toptan ödeme yapılmasına hak kazanan sigortalıya yalnız aylık verilir.

Ancak 72. madde gereğince yapılacak toptan ödemelerde yukarıdaki fıkra kuralı uygulanmaz.

44,9/1981

2,12/1979

2/2012

Ancak, bu Yasanın 153’üncü maddesi kurallarına göre sigortalılara bağlanacak aylıklar bu Yasaya  ekli I Numaralı Cetvelde öngörülen ödeneklerden  daha düşük  olduğu takdirde, bu  aylıklar düşük olduğu  sürece, bu gibi sigortalılara I Numaralı Cetvelde  öngörülen  miktarlar üzerinden ödenek verilir.

2/2012

(2)      İş kazalarıyla meslek hastalıkları sigortasından sürekli iş göremezlik veya ölüm geliri ile malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından aylık almakta olanlara  veya o yıl içinde gelir veya aylık almaya hak  kazanmış olanlara, bu Yasada  aksine herhangi bir kural olup olmadığına bakılmaksızın, her yılın, Aralık ayı içinde en son gelir veya aylık miktarı kadar ek ödenek verilir. Sözkonusu ek ödenek, ilk defa aylık veya gelir bağlanacak olanlara, aylığın veya gelirin bağlandığı tarihten başlayarak yıl sonuna kadar olan süre ile orantılı olarak verilir.

(3)      Aralık ayından önce aylık veya gelir almakta iken ölenlerin, ek ödenek hakları almakta oldukları en son aylık veya gelir dikkate alınmak suretiyle ölüm tarihine kadarki süreyle orantılı olarak  terekesine veya haksahibi kişilerin muvafakatı ile eşine veya herhangi bir varise ödenir.

46,9/1981

47,9/1981

Malûl koca 60 yaşını doldurduktan sonra kontrol muayenesine tâbi tutulmaz.

Bağlanmış bulunan gelir ve aylıklar, kontrol  muayenesi  sonunda tespit edilecek malûllük durumuna göre gerekirse rapor  tarihinden sonraki ay başından başlanarak eksiltilir veya kesilir.

Kabul edilir bir özrü olmadığı halde kontrol muayenesi, Bakanlığın yazılı bildirisinde belirtilen tarihten sonraki ay başına kadar yaptırılmazsa, koca ve çocukların çalışamayacak durumda malûl sayılmaları sebebiyle bağlanmış veya artırılmış bulunan gelir ve aylıklar kontrol muayenesi için belirtilen tarihten sonraki ay başından başlanarak eksiltilir veya kesilir.

Şu kadarki kontrol muayenesi Bakanlığın yazılı bildirisinde belirtilen tarihten başlayarak üç ay içinde yaptırılır ve malûllük durumunun devam ettiği  tespit olunursa,  eksiltilen veya kesilen  gelir veya aylıklar eksiltildiği veya kesildiği tarihten başlanarak verilir.

Kontrol muayenesi Bakanlığın yazılı bildirisinde belirtilen tarihten üç ay geçtikten sonra yaptırılır ve malûllük durumunun devam ettiği tespit olunursa, eksiltilen veya kesilen gelir veya aylıklar rapor tarihinden sonraki ay başından başlayarak ödenir.

İlgililerin istekleri veya itirazları üzerine   Bakanlıkça muayeneye gönderilenlerden, sadece, isteklerinin doğru olduğu anlaşılanların ve gerektiğinde bunlarla beraber gidenlerin gidip gelme yol paraları ile zorunlu masrafları verilir.

Yukarıda belirtilen durumlarda, gerek bulundukları, gerekse gönderildikleri yerlerde yapılan muayene ve  müşahedeler için  ilgililerden Bakanlıkça masraf alınmaz.

16, 20/1991

Cenaze gerçek veya tüzel kişiler tarafından kaldırılırsa, masrafların belgelere dayanan ve tespit edilen tarifedeki miktarı geçmeyen kısmı bunlara ödenir.

Cenaze masrafı,  ölüm, iş kazasından veya  meslek hastalığından ileri gelmişse bu sigorta kolu hesabından, başka sebepten ileri gelmişse Ölüm Sigortası hesabından karşılanır.

48,9/1981

(B) Herhangi bir yasa altında gelir veya aylık almayan ve çalışmayan malul kocası veya 60 yaşını doldurmuş ve herhangi bir yasaya tabi olarak çalışmayan veya herhangi bir yasa altında gelir veya aylık almayan kocası.

Geçici iş göremezlik veya işsizlik ödeneği verilmesine hak kazanılan tarihten önce, sigortalı tarafından evlat edinilmiş, tanınmış veya nesebi düzeltilmiş veya babalığı hükme bağlanmış çocuklar da yukarıdaki fıkra kapsamına girerler.

Ancak sigortalının ücretsiz izinli olması, greve iştirak etmesi veya işverenin lokavt yapması hallerinde sigortalılık niteliği bu sürelerin sona  ermesini takip eden on beşinci günden başlanarak yitirilmiş sayılır.

4. maddenin (3) ve (4). fıkralarında sayılan sigortalıların bu sigortalılık süreleri ise, prim  yükümlülüğünün  sona erdiği ayı  takiben on beşinci gününden başlanarak yitirilmiş sayılır.

Tahsis işlerinde nazara alınan sigortalılık süreleri, bu sürenin başlangıç tarihi ile sigortalının tahsis yapılması için yazılı istekte bulunduğu tarih ; ölüm sebebiyle tahsis için istekte bulunamayan  sigortalılar için de ölüm tarihi, arasında geçen süredir.

49,9/1981

tespitinde, Bakanlıkça  uygun  görülecek  sağlık kuruluşlarının  yetkili sağlık kurullarınca verilecek  raporlarda belirtilen hastalık ve arızalar esas tutulur.

Raporları  yeter görülmeyen ilgililer Bakanlıkça yeniden başka veya daha üst sağlık kuruluşları veya  sağlık kurullarında  muayene ettirilebilirler.

İlgililerin durumlarının tespitinde son muayene raporu esas tutulur .

50,9/1981

Yukarıdaki kural uyarınca Bakanlıkça yapılacak eksiltme, sigortalının kusurunun Bakanlıkça  saptanmasından sonra sigortalıya veya hak sahiplerine bir ay içinde yazılı olarak bildirilir. Sigortalı veya hak sahipleri, yazılı bildiriyi aldıkları günden başlamak üzere bir ay içinde Sosyal Sigortalar İdare Meclisi’ne ve bu Meclisin vereceği karara karşı da yetkili Mahkemeye başvurabilir.

Prime Esas

Kazanç Orta-lamasının

Hesaplanma

Yöntemi

2/2012

Her yıl hesaplanan genel aylık prime esas kazanç ortalaması Bakanlar Kurulunun onayından sonra Resmi Gazete’de yayımlanmak suretiyle duyurulur.

ÇEŞİTLİ KURALLAR

Sigortalı ve hak sahibi kimseleri,  kararı bildiren yazıyı aldıkları günden başlamak üzere bir yıl içinde Sosyal Sigortalar İdare Meclisine ve bu Meclisin de vereceği karara karşı yetkili mahkemeye başvurarak itiraz edebilirler.

İtiraz, kararın uygulanmasını durdurmaz.

Hastalananlar, muayene ve tedavileri için, isim ve adresleri duyurulan ilgili hekimlerden birini seçmekte serbesttirler.

Ancak,  tedaviye başlayan hekimin değiştirilmesi, tedavi eden hekimin yanına danışman hekimlerin katılması ve bu Yasaya göre sağlık yardımı yapılması gereken kimselerin başka sağlık müesseselerine yatırımları,  müdavi  hekimin  teklif veya  Bakanlıkça  belli  edilen  sağlık kuruluşları yetkililerince görülecek lüzum üzerine Bakanlıkça yapılır.

Anılan kimselerin sağlık durumu bir sağlık tesisine yatırılmasını veya bir sağlık müessesesinde tecridini gerektirirse, sağlık müessesesine yatırılır.

Bu hesap kartlarına ve muhteviyatına :

2/2012

Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına ilişkin yaş ile ilgili kuralların uygulanmasında sigortalıların ve hak sahibi çocuklarının, sigortalının ilk defa  çalışmaya başladığı tarihte nüfus kütüğünde kayıtlı bulunan doğum tarihleri, sigortalının sigortaya tabi  olarak ilk  defa çalışmaya başladığı tarihten sonra doğan çocuklarının da nüfus kütüğüne ilk olarak yazılan doğum tarihleri esas tutulur.

Bu Yasa amaçları bakımından sigortalı yaşını doldurma hesaplaması yapılırken, doğum tarihinde yaşın dolduğu kabul edilir.

Nüfus kayıtlarında doğum ay ve günleri yazılı olmayanlar 1 Temmuzda, doğum ayı yazılı olup da günü yazılı olmayanlar o ayın 1’inde doğmuş sayılır.

Bakanlığın bu husustaki yazılı bildirisine rağmen ise alıştırılmaktan kaçınan sigortalıların sürekli iş göremezlik geliri veya malûllük aylığının yarısı, bildiride belirtilen tarihten sonraki ay başından başlanarak, alıştırma işine başlayıncaya kadar kesilir.

Bakanlığa bağlı eczanelerden, sağlık yardımlarından faydalanacak olanlardan başkasına ilâç ve tıbbî malzeme verilmez.Ancak, serbest eczane  bulunmayan yerlerde veya serbest eczanelerde  bulunmayan  hayat kurtarıcı ilâç ve tıbbî malzeme, bedeli karşılığında verilebilir.

9/1981

Bölüm XIV

SOSYAL SİGORTALAR FONU

53,9/1981

Fon gelir ve giderlerinin muhasebesi, bilânçosu ve işlemleri, Bakanlık Sosyal  Sigortalar Dairesince düzenlenir ve yürütülür..

54,9/1981

Ancak Sosyal Sigortalar Dairesinin her türlü personel ve idari giderleri, 135. madde kuralları saklı kalmak koşuluyla, Fondan karşılanır. Bu giderler Devlet Bütçesinden istihkak alanlara uygulanan esas ve usullere göre yapılır.

Devletçe karşılanan Sosyal Sigorta primleri hisse miktarının malî yıl sonu itibariyle Fonda tahakkuk eden katî tutarlarına göre en geç altı ay içinde Fon ile Bakanlık ve Devlet Bütçesi arasında mahsup işlemi yapılır.

55,9/1981

Bu maksatla ve suretle belirlenecek karşılıklar :

31,26/1985

11/1978

29/1981

Bölüm 219

1/1972

38/1976

40/1987

Bölüm XV

SOSYAL SİGORTALAR  İDARE MECLİSİ

Seçilen üyeler, Sosyal Sigortalar İdare Meclisi üyeliğine, Bakanlar Kurulu kararı ile atanır ve Resmi Gazetede ilân olunurlar.

57,9/1981

Bakanlık temsilcisi Başkanın katılamadığı Meclis toplantıları için bir geçici Başkan, temsilci üyelerce seçilir.

Böyle bir hukuk davasını  sonuçlandırmak üzere avukatlık yapma ehliyetine  sahip daire personeli veya icrai meslek yapan özel  avukatların  görevlendirilmesi önerilerini,

incelemek veya yeni önerilerde bulunmak suretiyle karara bağlamak.

18, 20/1991

19,20/1991

KARŞILIKLAR VE TEKNİK BİLÂNÇO

Ödenmiş primler karşılığı, sigortalılar  veya hak sahibi  kimseleri için bu Yasa gereğince ileride Malûllük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortalarından yapılacak ödemelerin bilânço tarihindeki değeri ile bu sigortalılar için sonraki yıllarda ödenecek Malûllük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortaları primlerinin peşin değerleri arasındaki farktır.

Olağanüstü karşılık, her hangi bir hesap yılına ilişkin gelirlerin, o yıl yapılacak masraflarla yıl sonunda ayrılması  gerekli  karşılıklara yetmemesi halinde kullanılmak üzere ayrılan karşılıktır.

Her hesap yılı sonunda o yılın gelirlerinden matematik ve ödenmiş primler karşılıkları ile gereğine göre yönetim giderleri,  sigorta masrafları ve ayrılan başka karşılıklar çıkarıldıktan sonra kalanı olağanüstü karşılık olarak ayrılır.

Her hangi bir sigorta kolunun gerektirdiği yardım  ve ödemelerle bunların gerektirdiği yönetim giderlerini veya bu maddede belirtilen karşılıkları sağlamak üzere başka bir sigorta kolu gelirlerinden, sonradan mahsubu şartıyla gerekli harcamalar veya karşılık  ayırmaları yapılabilir.

Hastalık Sigortası giderlerinin bu sigorta kolu için alınan primlerle karşılanamayan miktarları bu sigortanın prim oranlarını yasa ile yeniden saptamak veya Devlet Bütçesinden tamamen veya kısmen yüklenilmek suretiyle telâfi edilir.

Bölüm  XVII

KIBRIS CUMHURİYETİ İDARESİ DEVRİNDE GEÇEN

SOSYAL SIGORTA DURUMLARINA GÖRE

ÖZEL UYGULAMALAR

Bölüm 354(31/56 ve 32/58),

23/1961

59,9/1981

21 Aralık 1963 tarihinde veya daha sonra, kendilerine atfı mümkün olmayan çeşitli nedenlerle sigortalılıklarını sürdürememiş, prim ödeme mükellefiyetlerini  yerine getirememiş ve bu suretle sigortalılıkları  ve anılan Sosyal Sigorta Fonu ile ilişkileri kesilmiş olanlar;

20 Temmuz 1974 tarihinden sonra sigortalılıkları ve anılan Sosyal Sigorta Fonu ile ilişkileri kesilmiş olanlar·

Bu madde amaçları bakımından metin başka bir anlam vermedikçe “Kıbrıs Türk Yönetimi” deyimi Türk Cemaat  Meclisini, Genel Komiteyi, Kıbrıs Geçici Türk Yönetimini, Kıbrıs  Türk Yönetimini, Otonom Kıbrıs Türk Yönetimini ve Kıbrıs  Türk Federe Devletini  anlatır.

20, 20/1991

45/1998

9,36/1988

Ayrıca, 1 Ocak 1986 tarihinden başlayarak 149’ncu maddenin  (l)’nci,  (2)’nci veya  (4)’ncü fıkrası kapsamında  olanlar veya  bunların hak sahipleri Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti resmi Devlet Dairelerinden veya Kıbrıs  Cumhuriyeti  Sosyal Sigorta Fonundan veya bu hususu kanıtlayabilecek ilgili Sosyal  Sigorta Fonu,  Kurum veya  İdaresinden;  I49’ncu maddenin  (3)’ncü, (5)’nci, (6)’ncı veya (7)’nci fıkrası  kapsamında  olanlar veya  bunların  hak sahipleri de sadece Kıbrıs Cumhuriyeti  Sosyal Sigorta  Fonundan veya bu hususu kanıtlayabilecek ilgili Sosyal  Sigorta Fon, Kurum veya  idaresinden alınan  ve ellerinde mevcut olup geçerliliği, Sosyal Sigortalar İdare Meclisince kabul edilebilecek belgeleri  bildirimlerine ekleyerek Bakanlığa ibraz eklerler.

Ancak, 1 Haziran  1977 ile 31 Aralık 1985 tarihleri arasında İdare Meclisine sunulmak üzere Bakanlığa verilen ve Sosyal Sigortalar İdare  Meclisince  geçerli kabul edilen belgelere istinaden ve bu Yasanın ilgili kurallarına göre yapılan işlem ve uygulamalar saklı tutulur.

Anılan bildirimin örneği, işlemlerin gereğine  göre Sosyal Sigortalar İdare Meclisince saptanır.

Bakanlık veya Sosyal Sigortalar  idare Meclisi anılan bildirimleri  ve belgeleri her  zaman tekrar isteyebilir,  tamamlatabilir,  yeniletebilir, içeriğini  gerekli  gördüğü şekilde  araştırmaya   bağlı tutabilir

Bildirim ve anılan belgeler, ilgili kişiler hakkında yürütülecek işlemlere yeterli ve  kanıtlayıcı bilgileri ve olumlu hükümleri taşımadıkça geçerli sayılamazlar.

göre haklarında bu Yasanın diğer bütün bölümlerinin   kuralları ile 150 ve 151. maddeler kurallarındaki süreler nazara alınarak aynen uygulanır.

10,36/1988

61, 9/1981

geçerli eski süreler ile 2000 gün arasındaki süreyi bu Yasaya göre sigortalılığının başladığı tarihte  87. maddeye göre nazara  alınacak  prime esas ücreti veya  gelir  basamağı üzerinden prim ödenmesi tamamen kendisine ait olarak  borçlanmak ve bu Yasa kapsamında en az  1800 gün Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortası primi de bu Yasaya göre ödenmiş bulunmak şartıyla ;

33,26/1985

Bu Yasa kapsamında en az 1800 gün Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortası primi bu Yasaya göre ödenmiş  bulunmak şartıyla;

Sigortalılık süresi 15 yılı doldurmuş olanlar

gibi ve 61. maddenin (l). fıkrası (b) bendindeki şartlara ayrıca yararlanma şartı olarak   bakılmaksızın , 60 yaşını doldurmuş olmak koşulu ile yazılı  istekleri üzerine 62.maddedeki esaslara göre aylık bağlanır ve bu Yasanın diğer ilgili  kuralları uygulanır.

Yukarıdaki (a) ve (b) bentlerinde öngörülen  1800 günlük prim ödeme şartını yerine getirememiş olanlara ancak 65 yaşını doldurduktan  sonra yazılı  istekleri üzerine  kendilerine (1)Numaralı  Cetvele göre ödenek tahakkuk ettirilir.  Ayrıca Bu Yasa kapsamında  kendileri için ödenmiş  her tam 360 prim günü için bu  miktar % 5  artırılarak verilir.

Bu  şekilde  yükümlülüklerini  yerine getirmekte  iken  malûl   olan  sigortalıya Yasanın 55. maddesindeki Malûllük  Sigortasından veya ölen sigortalının dul eşine veya  yetim çocuklarına  Yasanın 67. maddesindeki Ölüm  Sigortasından aylık almaya hak kazanamadıkları takdirde, (1) Numaralı Cetvele göre yukarıdaki paragrafta öngörüldüğü şekilde artışlı olarak ödenek tahakkuk  ettirilir ve Yasanın diğer ilgili kuralları uygulanır.

Yasanın 4. maddesi kapsamında sigortalı olarak en az 1800 gün Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortası primi ödemiş olanlara, sigortalılık süresi 15 yılı doldurmuş olanlar gibi 61. maddenin (1). fıkrası (b) ve (c) bentlerindeki sürelere ayrıca yararlanma şartı olarak bakılmaksızın yazılı istekleri üzerine 62.maddedeki esaslara ve usullere göre yaşlılık aylığı bağlanır ve Yasanın diğer ilgili  kuralları uygulanır.

Bu şekilde yükümlülükleri yerine getirmekte iken  malul olan sigortalıya veya ölen sigortalının dul eşine veya yetim çocuklarına da (1) Numaralı Cetvele göre yukarıdaki paragrafta öngörüldüğü şekilde artışlı olarak ödenek tahakkuk ettirilir  ve Yasanın diğer ilgili kuralları uygulanır.

62,9/1981

I Numaralı Cetvel

II Numaralı Cetvel

21, 20/1991

Bu kişiler, Yasanın 4. maddesi kapsamında sigortalı sayılarak bir işte çalışmaya başladıkları takdirde 150. ve 151. maddeler uyarınca gerekli işlemlerle birlikte durumlarına göre Yaşlılık Sigortası  bakımından 152.  ve 153. maddeler ve 64. madde kuralları  ve diğer sigortalar bakımından da ilgili kurallar uygulanır.

Ancak, bu kişilerin bu şekilde sigortalılıklarından dolayı l53. maddeye göre bağlanan veya bağlanacak aylıklar Yasaya ekli I. Numaralı Cetvele göre almakta oldukları veya almaya hak kazandıkları ödenekten daha düşük olduğu sürece kendilerine, I Numaralı Cetvele göre verilen miktarlar üzerinden ödemeye devam edilir.

Yukarıdaki (1)’inci ve (2)’nci fıkralarda bahsedilen I. Numaralı Cetvel ve II. Numaralı Cetveldeki ödenek miktarları günün koşullarına göre Maliye ile görevli Bakanlıkça hazırlanıp Bakanlar Kurulunca onaylanacak bir Tüzükle artırılabilir.

Fasıl 354

31/56

32/58

23/61

34,26/1985

A

Ancak, Kıbrıs Rum Yönetimince verilen menfaat, bu Yasa altında verilen aylık veya ödenekten daha düşük olduğu  sürece, Kıbrıs Rum Yönetiminden aldıkları ödenek miktarını Devlete ait Merkez Bankası kanalıyla belgelemesi halinde bu miktar, bu Yasanın Özel Uygulamalar Bölümü kuralları çevresinde, almaya hak kazandığı aylık ve ödenek miktarına iblağ edilir.

2, 14/1990

Bu gibi kişiler Kıbrıs Cumhuriyeti Sosyal Sigorta Kanunu altında menfaat aldıkları sürece, 149. madde kapsamında mütalaa edilmezler ve kendilerine aynı devreler için bu Yasa altında ödenen menfaatleri, Sosyal Sigortalar Dairesi  Müdürlüğünce uygun görülecek taksitler halinde iade etmek zorundadırlar.

Ancak, Kıbrıs Cumhuriyeti Sosyal Sigortalar Fonuna tabi sürelerden dolayı, bu Yasa ile yürürlükten  kaldırılan  Sosyal  Sigortalar  Yasası  uyarınca, Rum  Yönetimi  Sosyal  Sigortalarınca  kendilerine aylık bağlanmış  olanların,  yazılı  olarak  başvurmaları halinde,  Kıbrıs Türk  Sosyal  Sigortalar  Yasası uyarınca  ödedikleri  prim  gün  sayısı  her  iki  yasa gereğince ödemiş oldukları toplam prim gün sayısına  oranlanmak  suretiyle  bulunacak  katsayı,  yine Kıbrıs Türk Sosyal  Sigortalar  Yasası uyarınca  her iki  sürenin  birleştirilmesi  suretiyle  hesaplanarak bağlanmış veya bağlanacak olan aylık  miktarı  ile çarpılmak  suretiyle  elde  edilecek  miktar  kadar ödenek almak hakları saklıdır.

Bu koşul bendi  uyarınca verilecek  olan  ödenek miktarları,  Geçici  8.  madde  uyarınca   Bakanlar Kurulunca saptanan en düşük aylık miktarı ile bağımlı olmaksızın Sosyal Sigortalar Fonundan  karşılanır.

Kıbrıs Rum Yönetimince verilen menfaat ile bu koşul bendi uyarınca alınacak ödenek toplamı, yalnızca bu Yasa uyarınca hak sahibi olunan aylık veya ödenek miktarından az olduğu sürece yukarıdaki (1). fıkra kuralı uygulanır.

36,26/1985

Anılan maddelerde belirtilen kişilere, aynı maddelere göre :

Mali yıl sonunda tahakkuk eden kati sarf tutarları en geç üç ay içinde Fon ile Bakanlık ve Devlet bütçeleri arasında mahsup ve tesviye edilir.

Bölüm XVIII

CEZA KURALLARI

20/1991

bağımsız çalışanlarla işverenler, resmi aylık asgari ücret tutarına kadar para cezasına veya iki yıla kadar hapis cezasına veya her iki cezaya birden çarptırılabilirler. Tekerrür halinde cezalar iki katına kadar yükseltilebilir.

Ayrıca bu cezalara ilaveten Mahkeme bu Yasa uyarınca prim, gecikme zammı ve faiz borçlarının ödenmesini, işyeri veya sigortalı kayıt ve bildirimlerinin yapılmasını ve bu Yasa uyarınca doğan diğer mükellefiyetlerin yerine getirilmesini de emredebilir.

Bağımsız çalışanlarla işverenler yukarıda öngörülen cezalara ek olarak Bakanlığın uğrayacağı zararları da genel kurallara göre ayrıca Fona öderler.

Bölüm XIX

GEÇİCİ  KURALLAR

İleri yaştakilere aylık bağlama koşulları

12,36/1988

Fasıl 154

13/1959

3/1962

43/1963

15/1972

20/1974

31/1975

6/1983

Yasal süresi içinde verilmeyen Çalışma Belgeleri. en geç 31 Aralık 1989 tarihine kadar verildiği takdirde, süresi içinde verilmiş çalışma belgesi  olarak kabul edilir ve yeniden yapılacak  yazılı başvuru üzerinde işlemleri ona göre yapılır. İşverenler bu çalışma belgelerini düzenlemekten kaçınırlarsa, sigortalıların ilgili işverenlerden   zarar   ve ziyan isteme haklan saklıdır.

Bu maddede belirtilen nitelikteki çalışma belgelerinin gerçeğe uymadığı bir Mahkeme kararıyla saptandığı takdirde, gerek bunu düzenleyenler   gerekse ilgili sigortalılar, Sosyal Sigortalar  Fonunun  bu yüzden uğrayacağı zararları %50 fazlasıyla ve yasal faizi ile birlikte ödemekle yükümlüdürler.

Bu gibiler hakkında ayrıca Ceza Yasası kuralları  da uygulanır.

67,9/1981

Kamu görevine ileri yaşta girenlerin bu Yasa kapsamına alınması

68,9/1981

Örgüt kuruluşu ve kadroları

Ek III

69,9/1981

23,20/1991

Ancak Tüketici Fiyatları Genel Endeksinin eksi çıkması halinde bu eksiler, sonraki dönemlerde Tüketici Fiyatları Genel Endeksinde oluşacak artılardan düşülerek uygulamaya devam edilir.

29/1976

13, 36/1988

Yukarıda belirtildiği şekilde müteaddit prim ödeme gün sürelerinin  mevcudiyeti veya bu sürelerin çakışması hallerinde, yapılacak işlemlerde varsa, öncelikle  150’nci  madde kuralları uyarınca belgelenen süreler,   daha sonra Geçici 9’ncu maddenin   (1)’nci fıkrasının (c) bendi ve Geçici 9’ncu maddenin (1)nci fıkrasının (a) bendi sırası takip edilir.

Yukarıdaki (1)’inci fıkra uyarınca kabul edilecek prim günleri toplamının başlangıç tarihi, sigortalının  bu Yasa kuralları uyarınca, ilk defa   sigortalı olduğu tarihten önce ise ilk   sigortalılık başlangıç tarihi, bu maddenin (1)’nci fıkrası uyarınca kabul  edilecek prim ödeme gün sayısı kadar geriye götürülür.

Halen aylık alanların derece ve basamağının saptanması

IV Numaralı Cetvel

38,26/1985

2.32/2002

48/1977

28/1985

31/1988

31/1991

23/1997 54/1999

Prim borçlarının tümünü yukarıda öngörülen altı ay içerisinde ödeyen sigortalılar ödemenin tamamlandığı tarih itibarıyla tahakkuk edecek gecikme zamlarını prim borcunun tümünü ödediği tarihi takip eden aybaşından itibaren iki  yıl içinde en çok yirmi dört eşit taksitte ödedikleri takdirde yukarıda belirtilen prim borçları ile gecikme zamlarını ödemiş olurlar.

Ayrıca gecikme zammı taksitleri yukarıda öngörülen yirmi dört ay içerisinde ödenmediği takdirde ilgili hak sahibi ödemediği gecikme zamlarını Kamu Alacaklarının Tahsili Usulü Yasası çerçevesinde gecikme zammı ile birlikte ödemek zorundadır.

9/2003

30 Eylül 1999 tarihine kadar sigorta primlerini bir defada ödeyenlerin durumu

9/2003

1.6.1977 sonrası eski prim borçlarını ödeme şekli ile ilgili kurallar

(2). Fıkrasına bağlı olarak çalışanların ise ödeme tarihindeki aylık prime esas kazançları üzerinden hesaplanır.

Bu şekilde hesaplanan prim borçlarına ayrıca gecikme zammı uygulanmaz.

Not:9/2003 sayılı Yasanın yürürlük tarihi 1 Mart 2003’tür.

Madde

56/2003

1.1.1996-30.9.1999 tarihleri arasında sigorta primlerini geriye dönük ödeyenlerin durumu

Ancak,bu Yasanın 61’inci Maddesi koşullarını yerine getirenler bu (Değişiklik) Yasasının yürürlüğe giriş tarihinden başlayarak bu Yasa’nın 63’üncü Madde koşullarına göre yararlanırlar.

Not:56/2003 sayılı Yasa 1.8.2003 tarihinden itibaren yürürlüğe girdi.

Madde

Gecikmiş prim borcu ve gecikme zamlarının ödeme planı

5, 12/2005

(B)                   01.01.2000 tarihi ile bu Değişiklik Yasasının yürürlüğe girdiği tarih arasındaki prim borçlarının tümünü,

bu Değişiklik Yasasının yürürlüğe girdiği tarihten başlayarak altı ay içerisinde ödemeleri halinde, ödeyenlerin ödemenin yapıldığı tarih itibariyle o güne kadar tahakkuk eden gecikme zamları dondurulur.

Not: 12/2005 sayılı Yasanın yürürlük tarihi 8 Haziran 2005’tir.

Madde

2, 16/2008

Gecikmiş prim borcu ve gecikme zamlarının ödeme planı

ile ilgili kurallar.

48/1977

28/1985

31/1988

31/1991

23/1997

54/1999

35/2005

(B) 1.1.2000 tarihi ile 31.12.2007 tarihi arasındaki prim                      borçlarının tamamına bu prim borçlarına ait gecikme                       zammı borçlarının % 30’unu ekleyerek bulunacak toplam:

(a) 150.000.-YTL ve daha fazla ise prim borçlarının %                         25’i ve bu % 25 prim borçlarına ait gecikme                                     zamlarının % 30’unu;

48/77

28/1985

31/1988

31/1991

23/1997

54/1999

(c)    50.000.-YTL ve daha az ise prim borçlarının % 50’si ve bu % 50 prim borçlarına ait gecikme zamlarının % 30’unu ödemeleri halinde, ödemenin yapıldığı tarih itibarı ile o güne kadar  tahakkuk eden gecikme zamları dondurulur.

(2)      Yukarıdaki (1)’inci fıkra kurallarına uygun olarak ödeme yapanlar,

1.1.1990-31.12.1999 tarihleri arasındaki prim borçlarının geriye kalan  %50’si ile 1.1.2000 tarihi ile 31.12.2007 tarihine kadar tahakkuk eden prim borçlarının geriye kalan kısmı ve bu kısma ait dondurulan gecikme zamlarının % 30’unu, yukarıdaki (1)’inci fıkradaki ödemeyi takip eden ay başından itibaren dört yıl içerisinde en çok kırk sekiz ay taksitle ödeyebilirler. Ödemenin yapılması ile prim borçları ile gecikme zamlarının tümü ödenmiş olur.

(3)      Gecikme zammı ile prim borçları taksitleri yukarıdaki (1)’inci ve

(2)’nci fıkralarda öngörülen süreler içerisinde ödenmediği takdirde ilgili hak sahibi, ödemediği gecikme zammı ile prim borçlarını Kamu Alacakları Tahsili Usulü Yasası çerçevesinde gecikme zammı ile birlikte ödemek zorundadır.

(4)      Bu Yasanın 42/2002 ve 12/2005 sayılı değişiklikleri ile gecikmiş prim borcu ve gecikme zamlarının ödeme planı çerçevesinde ödenmesi gereken taksitlerini ödememiş sigortalılar bu yükümlülüklerini yerine getirmedikleri sürece bu (Değişiklik) Yasasından yararlanamazlar.

(5)      Bu maddede belirtilen 31.12.2007 tarihi, bu yasanın 4’üncü maddesinin (2) fıkrası kapsamında olan sigortalılar için 31.1.2008 tarihi olarak uygulanır.”

Not:16/2008 sayılı Yasa 03.04.2008 tarihinde  yürürlüğe girdi.

18/2003

Yukarıda öngörülen devrelere yapılacak uygulama için bu Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten başlayarak altı aylık yeni bir süre verilir.

Not: 18/2003 sayılı Yasanın yürürlük tarihi 1 Nisan 2003’tür.

16/1976

12/1979

9/1981

43/1982

26/1985

36/1988

14/1990

20/1991

45/1998

22/2001

32/2002

9/2003

18/2003

56/2003

12/2005

Not: 8/2006 sayılı yasanın yürürlük tarihi 25 Ocak 2006’dır

12/1979

9/1981

43/1982

26/1985

36/1988

14/1990

20/1991

45/1998

22/2001

32/2002

9/2003

18/2003

56/2003

12/2005

8/2006

Not: 62/2006 sayılı yasa 14.11.2006 tarihinden itibaren yürürlüğe girdi.

SON KURALLAR

24, 20/1991

71,9/1981

Fasıl 354

(31/56 ve 32/58) ,23/1961

Fasıl 188

84/1962

72,9/1981

Ancak, bu Yasada belirtilen veya belirtilmeyen   Sosyal Sigortalar mahiyetinde halen.cari mevzuatın bu Yasaya  aykırı olmayan  kuralları, yenileri çıkarılıncaya kadar veya bu Yasanın  uygulanamadığı ölçüde ve sürede yürürlükte kalır.  Bu kuralların uygulamalarında öncelikle, bu Yasa kurallarına kıyasen uygunluğu sigortalıların yararları yönünde nazara alınır.

51/2009

2/2010

Sahibi

İçin

kişi için

Yaşlılık

Dulluk

Yetimlik

2634

2634

1800

1054

1054

—-

1582

1582

—-

2108

2108

—-

ÇEŞİDİ

Sahibi

İçin

için

için

Kısmi

İŞ GÖRMEZLİK

DERECESİ

%

80

70

60

50

40

30

20

2586

2264

1940

1616

1294

970

648

844

738

634

528

422

318

212

1266

1108

950

792

634

476

318

1688

1476

1266

1054

844

634

422

Sahibi

İçin

kişi için

Yaşlılık

Dulluk

Yetimlik

1317

1317

900

527

527

—-

791

791

—-

1054

1054

—-

ÇEŞİDİ

Sahibi

İçin

için

için

Kısmi

İŞ GÖRMEZLİK

DERECESİ

%

80

70

60

50

40

30

20

1293

1132

970

808

647

485

324

422

369

317

264

211

159

106

633

554

475

396

317

238

159

844

738

633

527

422

317

211

( YENİ KURULUŞ OLARAK İHTİYAÇ VE TAHSİS )

ÜNVANI

YEREL KURULUŞLAR

Dairesi

25-26

25-26

23

24

24

24

23

20

20

19

13

23

20

20

19

17

17

17

16

16

16

16

15

15

15

13

13

13

12

9

8

7

7

Sosyal Sigortalar Daire Yard.

Muhasebe Müdürü

Muhasebe Müdür Yardımcısı

Aktuarya ve İstatistik İşleri Müdürü

Hukuk İşleri Müdürü

Sigorta İşleri Müdürü

Sigorta İşleri Müdür Yardımcısı

Muhasebeci

Personel ve İdari İşler Müdürü

İdare Meclisi Büro Şefi

Sekreter – Steno- Daktilograf

Sosyal Sigorta Şube Müdürü

Sosyal Sigorta Şube Müdür Yardımcısı

Sosyal Sigorta Şube Müfettişi

Sosyal Sigorta Büro Müdürü

İşveren Servis Şefi

Sigorta Servis Şefi

İşveren – Sigorta Servis Şefi

İşveren Memuru

Bordro Kontrol Memuru

Sigortalar Memuru

Muhasebe Memuru

Makine ve Hesap Kartı Memuru

Teftiş Raporları Takip Memuru

Evrak ve Arşiv – Dosya Memuru

Veznedar

Veznedar Yard. ve Sigorta memuru

Malzeme ve Ayniyat Ambargo Memuru

Memur

Daktilograf-Sekreter

Şoför ( Teknisyen)

Odacı-Hademe

Bekçi

2

1

1

1

1

1

4

1

1

1

2

10

8

6

2

5

2

5

8

2

3

2

1

1

6

1

1

2

2

4

2

1

1

1

2

2

1

1

5

1

1

2

2

3

1

1

1

1

2

1

1

1

4

1

1

1

2

3

1

1

1

1

2

1

1

1

1

1

1

1

1

1

2

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

2

1

1

1

1

1

4

1

1

1

2

3

3

15

3

3

3

3

8

9

23

8

6

2

12

6

6

2

8

18

2

10

2